Lidhje


Mësimi i një gjuhe të dytë mund të riformësojë të kuptuarit tonë për botën rreth nesh-thonë studimet

Një ekip shkencëtarësh kanë zbuluar se folësit dygjuhësh nga shoqëria Tsimane' në Amazonën boliviane, të cilët mësuan spanjishten si gjuhë të dytë, filluan të dallojnë ngjyrat më saktë, duke përdorur fjalë të dallueshme për ngjyrat si bluja dhe jeshile, të cilat folësit njëgjuhësh zakonisht nuk e bëjnë. Ky studim, i botuar në Psychological Science, hedh dritë mbi mënyrën se si mësimi i një gjuhe të dytë mund të riformësojë të kuptuarit tonë për botën përreth nesh.

Njerëzit e Tsimane, që jetojnë në zona të largëta të pyllit tropikal të Amazonës, ofrojnë një mundësi unike për të kuptuar ndikimin e gjuhës në njohjen njerëzore. Ata zakonisht jetojnë në fshatra të vegjël e të shpërndarë përgjatë brigjeve të lumit Maniqui dhe kanë mbetur relativisht të izoluar nga bota e gjerë, duke ruajtur një mënyrë jetese që është thellësisht e ndërthurur me mjedisin e tyre natyror. Ky izolim ka çuar në ruajtjen e një identiteti unik gjuhësor dhe kulturor.

Read more ...


Njerëzit transmetojnë dy herë më shumë viruse te kafshët sesa marrin prej tyre

Disa nga sëmundjet më vdekjeprurëse për njerëzimin kanë ardhur nga patogjenët që kaluan nga kafshët te njerëzit. Virusi që shkakton AIDS-in, për shembull, kaloi nga shimpanzetë. Dhe shumë ekspertë besojnë se virusi që shkaktoi pandeminë COVID-19 erdhi nga lakuriqët e natës.

 

Por, siç tregon një studim i ri, ky shkëmbim nuk ka qenë rrugë njëkahëshe. Një analizë e të gjitha sekuencave të gjenomit viral të disponueshëm publikisht dha një rezultat befasues: njerëzit japin më shumë viruse - rreth dy herë më shumë - kafshëve sesa ato na japin neve.

Read more ...


Shkrirja e akujve polar po ndryshon rrotullimin e Tokës madje edhe vet kohën e matshme

Një ditë në dy vitet e ardhshme, të gjithë në botë do të humbasin një sekondë nga koha e tyre. Pikërisht kur kjo të ndodhë do të jetë diçka e shkaktuar nga njerëzit, sipas një studimi të ri, pasi shkrirja e akullit polar do të ndikojë në rrotullimin e vet Tokës duke ndryshuar vetë kohën.

 

Orët dhe minutat që diktojnë ditët tona përcaktohen nga rrotullimi i Tokës. Por ai rrotullim nuk është konstant; mund të ndryshojë ndonjëherë aq pak,gjithmonë në varësi të asaj që po ndodh në sipërfaqen e Tokës dhe në bërthamën e saj të shkrirë.

Read more ...


Fakte befasuese rreth gjurmëve të gishtërinjve dhe pse i kemi ato

Shumica e njerëzve i lidhin gjurmët e gishtërinjve me skenat e krimit dhe zgjidhjen e mistereve, megjithatë shenjat e gishtave formohen  që para se të lindni. Një aspekt magjepsës i trupit të njeriut, gjurmët e gishtërinjve janë shumë më tepër se thjesht një mjet identifikimi personal ato janë një dëshmi e ndërlikimeve të jashtëzakonshme të biologjisë dhe evolucionit njerëzor. Ka shumë më tepër për gjurmët e gishtërinjve sesa unike dhe përdorimi i tyre për detektivët. Në fakt, shkencëtarët besojnë se gjurmët e gishtërinjve na ndihmojnë të përmirësojmë kontrollin tonë dhe gjithashtu perceptimin tonë të prekjes.

Read more ...


Nuk janë ëmbëlsirat, nuk do ta besoni se kush është ushqimi që na i prish më shumë dhëmbët

Karbohidratet e fermentueshme, si buka e bardhë, makaronat, patatet e skuqura, drithërat dhe krakerat janë më të këqija se ëmbëlsirat kur bëhet fjalë për përkeqësimin e shëndetit të dhëmbëve.  Ekspertja dentare Whitney DiFoggio i quajti ato “sheqerna të poshtra”, sipas The New York Post. “Arsyeja pse karbohidratet e fermentueshme janë kaq të dëmshme për dhëmbët është sepse ato shpërbëhen në mënyrë specifike në sheqerna ndërsa janë ende duke u përtypur në gojën tuaj”, tha ajo. Ekspertja shtoi se këto karbohidrate specifike rrisin mundësinë e prishjes së dhëmbëve sepse pështyma po punon shumë për të hequr ushqimin e ngjitur në dhëmbët tuaj. Kjo e bën gojën më acidike. 

Read more ...

XS
SM
MD
LG