Tregtia midis Turqisë dhe Izraelit bie në nivelet më të ulta teksa lufta në Gaza shkon në muajin e 7-të
Sipas të dhënave zyrtare, shkëmbimi i mallrave të Turqisë me Izraelin vazhdon të bjerë që nga fillimi i ofensivës ushtarake izraelite në Gaza vitin e kaluar. Zyrtarët turq kanë theksuar vazhdimisht se të gjitha ndërmarrjet shtetërore kishin ndërprerë çdo shkëmbim dhe se tregtia e mbetur me Izraelin po kryhet nga kompani private, shumica me pronësi të huaj. Vëllimi i përgjithshëm i tregtisë dypalëshe ka rënë me gati 33% nga 7 tetori deri më 20 mars të këtij viti, sipas të dhënave nga Ministria e Tregtisë. Eksportet e Turqisë drejt Izraelit ranë me 30%, ndërsa importet u ulën me 43.4%, treguan të dhënat.
Sulmet ajrore dhe tokësore izraelite kanë kthyer zona të gjera të Gazës në gërmadha dhe kanë vrarë më shumë se 33,000 palestinezë, kryesisht gra dhe fëmijë, sipas autoriteteve lokale shëndetësore.
Sulmet pa dallim erdhën pas sulmit të befasishëm ndërkufitar të grupit palestinez të rezistencës Hamas që vrau rreth 1200 izraelitë.
Konflikti ka bërë që shumë shtetas dhe kompani turke të anulojnë gradualisht shitjet dhe porositë me Izraelin.
Mallrat e dërguara nga Turqia kalojnë përmes Izraelit dhe portave të tij doganore për shkak të mungesës së objekteve doganore të Palestinës.
Mallrat e destinuara për Palestinë duhet të etiketohen për Izraelin ose të përfshijnë frazën "nëpërmjet Izraelit".
Përveç kësaj, Izraeli nuk i njeh marrëdhëniet juridike midis Palestinës dhe vendeve të treta dhe refuzon të lejojë transaksione tregtare përmes kalimit kufitar Rafah me Egjiptin.
Si rezultat, tregtia ndërmjet vendeve të treta dhe Palestinës regjistrohet në masë të madhe si tregtia me Izraelin në të dhënat e pasqyruara në statistikat kombëtare.
Pothuajse 75,900 palestinezë janë plagosur nga sulmet izraelite në mes të shkatërrimit në masë dhe mungesës së gjërave të nevojshme. Izraeli ka vendosur gjithashtu një bllokadë gjymtuese në Rripin e Gazës, duke e lënë popullsinë e tij, veçanërisht banorët e Gazës veriore, në prag të urisë.
Lufta ka shtyrë 85% të popullsisë së Gazës në zhvendosje të brendshme mes mungesës akute të ushqimit, ujit të pastër dhe ilaçeve, ndërsa 60% e infrastrukturës së enklavës është dëmtuar ose shkatërruar, sipas KB.
Izraeli akuzohet për gjenocid nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë (ICJ), e cila javën e kaluar i kërkoi të bënte më shumë për të parandaluar urinë në Gaza.
Palestina mbështetet në mallrat bujqësore turke
Zyrtarët dhe fermerët thonë se Palestina mbështetet shumë në produktet turke të specializuara në plehra dhe pesticide bujqësore.
Turqia renditet e treta pas Kinës dhe Izraelit për sa i përket importit të produkteve nga Palestina, tha për Anadolu Agency (AA), Mohammed Abidin, anëtar i Bordit të Drejtorëve të Federatës Industriale të Palestinës.
Abidin tha se ushqimi dhe veshja janë ndër produktet kryesore që importon vendi i tij nga pjesa tjetër e botës nëpërmjet Izraelit.
“Për shkak të okupimit dhe mungesës së kontrollit nga Autoriteti Palestinez mbi portet dhe aeroportet, të gjitha mallrat e importuara në Palestinë arrijnë përmes porteve izraelite”, shpjegoi ai.
"Këto porte vendosin një taksë doganore për mallrat e importuara në emër të Autoritetit Palestinez," vuri në dukje Abidin.
Ka pasur një rritje gati 15% të produkteve të importuara nga Turqia në Palestinë që nga fillimi i konfliktit.
Abidin ia atribuoi rritjen sulmeve të Houthi-ve që synonin anijet e ngarkesave që kalonin përmes Detit të Kuq, një nga kanalet më të rëndësishme dhe më të dendura të transportit në botë.
Huthitë, të cilët kontrollojnë kryeqytetin e Jemenit dhe zonat më të populluara, kanë sulmuar anijet ndërkombëtare në Detin e Kuq që nga nëntori në atë që ata thonë se është solidaritet me palestinezët, duke tërhequr mbi vete sulmet e aleancës perëndimore të udhëhequra nga SHBA-të dhe Britania.
“Në mes të paqëndrueshmërisë në Detin e Kuq, Turqia është bërë një zgjidhje e shpejtë për Palestinën, si dhe një alternativë (ndërmjetëse) e rëndësishme për shumë materiale dhe produkte të importuara nga Kina”, shtoi ai.
Fermeri palestinez Mohammad Ebu Sabit përshëndeti cilësinë e lartë të plehrave turke dhe pesticideve bujqësore.
Ebu Sabit, 49 vjeç, ka 5 hektarë tokë bujqësore në Luginën e Jordanit në Bregun Perëndimor të pushtuar, ku ai kultivon domate, tranguj dhe kunguj të njomë.
"Në 10 vitet e fundit, shumica e fermerëve palestinezë janë bërë të varur nga plehrat dhe varietetet e pesticideve turke," tha ai për Anadolu Agency (AA).
Mazen Abu Jeish, një fermer nga qyteti Beit Dajan, në lindje të Nablusit, kohët e fundit filloi të përdorë ilaçe dhe plehra turke në fermën e tij.
“Çmimet e plehrave turke janë të përballueshme dhe me cilësi të mirë,” tha ai.
Pesticidet turke "janë një alternativë e mirë ndaj produkteve izraelite, të cilat ne duhet t'i bojkotojmë," shtoi ai.
Ebu Jeish tregoi se ka shpresë për të ulur taksat mbi plehrat turke.
“Unë mbështetem te plehrat dhe produktet turke për pothuajse 60% të nevojave të mia dhe synoj të varem plotësisht prej tyre, sepse mallrat turke kanë një cilësi të mirë.”
Tamer Abu Ghneim, një fermer tjetër në të njëjtin qytet që zotëron serra plastike, tha se tani po përdor plehra që vijnë nga Turqia.
“Produkti turk është efektiv dhe i fortë kundër sëmundjeve për prodhimin e perimeve dhe frutave dhe çmimet e tij janë të ulëta, të përshtatshme dhe të lira për fermerët,” shtoi ai.
Fermeri palestinez shpjegoi se kursen dhe arrin prodhim të mirë kur përdor plehrat turke në vend të plehrave izraelite./ Nga Daily sabah