Bota e kriptovalutave në Maqedoninë e Veriut, një sistem paralel në zonën gri

Gjatë periudhës së tranzicionit dhe inflacionit të shpejtë, kur bankat ofronin kurse të dobëta këmbimi për valutat e huaja dhe kishte pak besim në institucionet shtetërore, lulëzonte puna e këmbyesve të valutave në rrugë – një sistem financiar paralel, i cili bazohej në besimin personal, por linte shumë hapësirë për mashtrime. Disa dekada më vonë kjo praktikë kryesisht është braktisur, por nën ndikimin e trendeve globale në vendin tonë u krijua një sistem i ri që vepron jashtë radarit të institucioneve. Vetëm se tani rruga është zëvendësuar nga rrjetet sociale, transfertat bëhen gjithashtu përmes mjeteve moderne, ndërsa ato që këmbehet janë – kriptovalutat. Analiza e BIRN tregon se si përmes këtij sistemi në mungesë të dispozitave ligjore dhe shpërfilljes së atyre ekzistuese, shuma të mëdha parash te gatshme kalojnë pa i ndjekur askush, duke mundësuar gjithçka, nga evazioni fiskal, te mashtrimet e deri te pastrimi i parave të “fituara” nga aktivitetet kriminale.