Tuesday, 25 November 2025 09:10
Verat në Evropë po bëhen më të gjata dhe më të nxehta, dhe në të ardhmen mund të kemi shumë më tepër ditë të nxehta në vit, ka treguar një studim i ri.
Edhe pse një trend i tillë është vërejtur prej kohësh, ka pasur dyshime rreth shkakut të tij, por tani është vërtetuar se modelet e sotme të ndryshimeve klimatike ngjajnë me ato të 6,000 viteve më parë, thotë Dr. Celia Martin-Puertas, studiuese kryesore nga Departamenti i Gjeografisë në Universitetin Royal Holloway.
Për studimin, të botuar në revistën Nature Communications, Martin-Puertas dhe ekipi i saj u përqendruan në një të dhënë të rëndësishme të historisë së klimës: llumin, sepse sedimentet në fund të liqeneve evropiane japin një pasqyrë se si kanë ndryshuar stinët gjatë 10,000 viteve të fundit.
Ata analizuan “gradientin zonal të temperaturës”, domethënë ndryshimin e temperaturës midis Arktikut dhe ekuatorit. Ky gradient drejton motin në Evropë dhe nxit erërat që arrijnë në kontinent nga Oqeani Atlantik.
Dhe ndërsa Arktiku ngrohet, ndryshimi i temperaturës midis Arktikut dhe ekuatorit zvogëlohet, dhe si rezultat, rrymat e ajrit ngadalësohen, duke intensifikuar dhe zgjatur modelet e motit të verës si valët e nxehtësisë.
Sipas rezultateve të studimit, për çdo rënie prej një gradë Celsius në gradientin e temperaturës zonale, sezoni i verës zgjatet me rreth gjashtë ditë. Kjo mund të sjellë 42 ditë shtesë vere deri në vitin 2100 nëse ngrohja vazhdon me ritmin e saj aktual. Megjithatë, me trendin aktual të ngrohjes së Arktikut, Evropa mund të ketë deri në tetë muaj mot veror deri në fund të shekullit.
Kjo të kujton kushtet në Evropë rreth 6,000 vjet më parë, kur periudha e ngrohtë zgjati pothuajse 200 ditë, shkruan Euronews
Edhe pse gradienti i temperaturës ka ekzistuar gjithmonë, emetimet e gazrave serrë po përshpejtojnë ngrohjen e Arktikut. Zona aktualisht po ngrohet deri në katër herë më shpejt se mesatarja globale.
“Gjetjet tona tregojnë se ky nuk është vetëm një fenomen modern: është një tipar i përsëritur i sistemit klimatik të Tokës, por ajo që është e ndryshme tani është shpejtësia, shkaku dhe intensiteti i ndryshimeve”, thotë Dr. Laura Boyal, një nga autoret e studimit dhe ish-doktorante në Departamentin e Gjeografisë në Universitetin Royal Holloway.
Autorët gjithashtu vërejnë se ndryshimet në modelet e verës ndikohen nga faktorë të tjerë, siç janë sythet e reagimeve pozitive dhe negative të shkaktuara nga njeriu.
Si është ngrohur Europa në vitet e fundit?
Evropa është kontinenti që po ngrohet më shpejt. Qytetet preken veçanërisht për shkak të efektit të ishullit të nxehtësisë urbane, i cili bën që nxehtësia të bllokohet në asfalt dhe beton.
Një analizë e publikuar këtë verë si pjesë e “Rezistencës ndaj Klimës për të Gjithë” përfshinte të dhëna për temperaturën nga 85 qytete anembanë botës për periudhën 2019 deri në 2023 dhe tregoi se “stinët e nxehta” nuk ndodhin më vetëm në verë
Athina pati një sezon veçanërisht të gjatë të nxehtësisë — temperaturat e larta zgjatën nga mesi i majit deri në fillim të tetorit. Tirana regjistroi 143 ditë me nxehtësi ekstreme. Lisbona, Portugali dhe Madridi, Spanjë gjithashtu patën periudha të gjata me temperatura të larta — përkatësisht 136 dhe 119 ditë.
Hulumtimet e mëparshme treguan gjithashtu se vitin e kaluar, mesatarisht, ngrohja e klimës e shkaktuar nga njeriu solli një muaj shtesë me nxehtësi ekstreme për rreth gjysmën e popullsisë së botës.
