Si organizata hizmet po tenton të kapërcejë shtetet e Ballkanit në një lojë të rrezikshme pushteti dhe destabilizimi
Shkruan: Hamzi Ibraimi/Lëvizja e njohur si Hizmet, e drejtuar nga Fetullah Gülen, ka qenë subjekt i një sërë kontroversash dhe akuzash, veçanërisht nga qeveria turke e udhëhequr nga Presidenti Recep Tayyip Erdoğan. Kjo organizatë, e cila fillimisht u prezantua si një rrjet arsimor dhe bamirës, ka arritur të zgjerojë ndikimin e saj në më shumë se 140 shtete, duke përfshirë edhe disa në Ballkan si Shqipëri, Kosovë, Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe Maqedoninë e Veriut. Megjithatë, në vitin 2016, pas përpjekjes për grusht shteti në Turqi, qeveria turke e shpalli zyrtarisht këtë organizatë si terroriste, duke e vendosur atë në të njëjtën listë me grupe si PKK dhe ISIS.
Aktivitetet e Hizmet në Ballkan, dhe veçanërisht në Shqipëri, kanë qenë të shumta dhe të ndryshme, duke përfshirë hapjen e shkollave, universiteteve si Western Balkan dhe Bedër, si dhe institucioneve mediatike dhe shëndetësore. Organizata ka arritur të ndërtojë një rrjet të gjerë institucional, duke përfshirë edhe penetrimin në komunitetin musliman KMSH.
Kjo përhapje dhe ndikim i organizatës janë shqetësuese për shumë, duke qenë se qëllimet dhe metodat e saj janë vënë në dyshim, veçanërisht pas përfshirjes së saj të dyshuar në përpjekjen për grusht shteti në Turqi.
Hizmeti, nën petkun e përhapjes së Islamit dhe me një fasadë bamirësie, ka ndërtuar një imazh të jashtëm pozitiv, por veprimet e saj kanë tërhequr kritika të ashpra për manipulim dhe ndërhyrje në çështjet politike dhe sociale të vendeve ku operon. Në Shqipëri, kjo organizatë ka arritur të ushtrojë ndikim të konsiderueshëm, duke shfrytëzuar institucione të ndryshme për të përforcuar praninë dhe agjendën e saj.
Kritikët e saj argumentojnë se Hizmet vepron si "shtet brenda shtetit", duke krijuar struktura paralele që sfidojnë autoritetin e institucioneve zyrtare dhe minojnë integritetin e proceseve demokratike.
Përpjekjet për të grumbulluar zeqat nga besimtarët muslimanë për të financuar aktivitetet e saj, si dhe përfshirja në fushata të ndryshme që synojnë të ndikojnë në mendësimin dhe veprimtarinë e komunitetit musliman, janë shembuj të qartë të mënyrës se si Hizmet synon të zgjerojë dhe të konsolidojë ndikimin e saj. Kjo sjellje ka nxitur reagime të ashpra nga disa segmente të komunitetit musliman dhe nga aktorët politikë dhe shoqërorë në Shqipëri, të cilët i bëjnë thirrje qeverisë dhe institucioneve fetare të marrin masa për të kufizuar ndikimin e kësaj organizate.
Nevoja për një qëndrim të qartë dhe të vendosur kundër ndërhyrjeve të Hizmet në çështjet e brendshme të shteteve ku vepron është thelbësore për ruajtjen e integritetit të shoqërisë dhe mbrojtjen e strukturave demokratike.
Aktivitetet e kësaj organizate, të cilat janë shpallur si terroriste nga qeveria turke pas përpjekjes për grusht shteti në vitin 2016, kërkojnë një vëmendje të veçantë dhe masa të koordinuara për të kufizuar ndikimin e tyre.
Për të adresuar këtë sfidë, institucionet qeveritare dhe organizatat fetare në vendet e prekura duhet të bashkëpunojnë ngushtë për të zhvilluar strategji të integruara që synojnë të mbyllin hapësirat ligjore dhe sociale që lejojnë përhapjen e ndikimit të Hizmet.
Kjo përfshin rishikimin dhe forcimin e ligjeve që rregullojnë themelimin dhe operacionet e organizatave ndërkombëtare në territorin e tyre, si dhe monitorimin e financave të tyre për të parandaluar përdorimin e fondeve për qëllime të dyshimta ose destabilizuese.
Veçmas, edukimi dhe informimi i publikut mbi natyrën dhe qëllimet e vërteta të kësaj organizate janë jetike. Një pjesë e madhe e strategjisë kundër ndikimit të Hizmet duhet të fokusohet në ngritjen e vetëdijes mbi taktikat që përdor për të fituar mbështetje dhe për të infiltruar institucionet. Kjo mund të arrihet përmes fushatave informuese dhe edukative që synojnë të demaskojnë retorikën dhe praktikat manipulative të organizatës.
Për më tepër, mbështetja ndërkombëtare dhe bashkëpunimi janë thelbësore për të luftuar ndikimin e organizatave si Hizmet. Shtetet dhe organizatat ndërkombëtare duhet të ndajnë informacione dhe të koordinojnë veprimet e tyre për të parandaluar që këto rrjete të operojnë nëpër kufij.
Kjo përfshin bashkëpunimin në hetimet financiare, ndërhyrjet ligjore dhe zbatimin e sanksioneve ndaj individëve ose entiteteve të lidhura me aktivitete të dyshimta.
Në aspektin fetar, udhëheqësit dhe organizatat fetare kanë një rol të rëndësishëm në luftën kundër ndikimit të dëmshëm të Hizmet.
Ata duhet të qëndrojnë të bashkuar në denoncimin e praktikave që synojnë të përçajnë komunitetet fetare dhe të minojnë mesazhet e paqes dhe harmonisë që janë thelbësore për besimet fetare. Ky përfshirje aktive mund të kontribuojë në ndërtimin e një fronti të bashkuar kundër ekstremizmit të maskuar nën petkun e bamirësisë.
Për të siguruar një mjedis të sigurt dhe të qëndrueshëm demokratik, është thelbësore që të gjithë aktorët në shoqëri të angazhohen në një dialog të hapur dhe të ndershëm mbi sfidat që paraqet Hizmet. Kjo përfshin përfshirjen e akademikëve, mediave, qytetarëve të zakonshëm dhe veçanërisht të rinjve, në diskutimet rreth rreziqeve që organizata paraqet dhe mënyrave për të mbrojtur vlerat demokratike.
Në fund, vetëm përmes një përkushtimi të përbashkët dhe veprimeve të vendosura nga të gjithë segmentet e shoqërisë mund të kufizohet ndikimi i organizatave si Hizmet.
Kjo do të kërkojë përpjekje të vazhdueshme, monitorim dhe adaptim të strategjive për të siguruar që demokracia, stabiliteti dhe siguria të mbeten të paprekura nga ndërhyrjet e dëmshme të jashtme.