Të mbyllësh sytë ndaj gj.enocidit dhe ndërgjegjes së kësaj epoke
Heshtja përballë vuajtjeve të banorëve të Gazës, është njësia matëse e vërtetë e ndërgjegjes së epokës sonë
Nga Ahmet Yayman “Daily Sabah”
Çfarë është ndërgjegjja? Pse ky koncept, kjo pjesë themelore e njerëzimit tonë, është thjeshtuar kaq shumë në kohët moderne? Nëse kemi një ndërgjegje të përbashkët që na detyron të gjithëve të respektojmë jetën.
Pse ajo ka pushuar së qeni busulla jonë morale? Pse ne zgjedhim kolektivisht përgjigjet e lehta për pyetje morale të vështira ? Më poshtë po paraqes një këndvështrim të përmbledhur dhe të sinqertë mbi ndërgjegjen e kësaj epoke.
Le të shqyrtojmë së pari moralin, kornizën që e përdorim për t’i caktuar sjelljes njerëzore çfarë është “e drejtë” dhe “e gabuar”. Në këtë kornizë, ndërgjegjja është mjeti ynë më jetësor. Është busulla jonë e brendshme për të lundruar në sfidat ndryshuese të jetës së përditshme, pikërisht instrumenti që na drejton drejt “veriut të vërtetë” në momentet që përcaktojnë karakterin tonë moral.
Sot, ndërsa shumë rajone të botës po vënë në provë kufijtë e ndërgjegjes sonë kolektive, Gaza qëndron si më e spikatura. Ajo është shembulli më konkret dhe i dukshëm i normalizimit të mizorisë. Ndërsa përballemi çast pas çasti me padrejtësinë, ne po dëshmojmë edhe desensibilizimin ndaj mizorisë në kohë reale.
Palestina është një rajon ku ndërgjegjet që dikur mund të qanin për një vdekje të vetme janë heshtur sistematikisht. Gaza është një rajon ku të gjitha kufizimet për masakrën e civilëve janë zhdukur, një vend ku në shënjestër është vetë ndërgjegjja. Pavarësisht se miliona njerëz bërtasin “Këtu po ndodh një gjenocid!”, thika mbetet e ngulur thellë në ndërgjegjen e botës. Dhe ajo thikë është në Gaza. Gjenocidi në Gaza është tani një koncept i destinuar të qëndrojë në themelin e llogaridhënies morale të njerëzimit modern për vitet që do të vijnë.
Është e qartë si drita e Diellit: çdo mbështetës i këtij gjenocidi, çdo mundësues i Izraelit që e refuzon këtë llogaridhënie morale, është autor i masakrës. Pra, cila është natyra e ndërgjegjes? Nuk është një udhëzues moral që duhet ndjekur ose injoruar sipas dëshirës.
Nëse, ndërsa qani për vdekjen e fëmijëve, e gjeni veten duke i dhënë përparësi ngjyrës së syve të tyre, atëherë duhet ta justifikoni vërejtjen: Ekziston një kontradiktë e thellë morale. Asnjë fëmijë në histori nuk ka zgjedhur kurrë ngjyrën e lëkurës, ngjyrën e syve apo gjeografinë e lindjes së tij.
A mund të konsiderohet ndonjë fëmijë që vdes sot - qoftë në Shtetet e Bashkuara, Rusi, Kinë apo Gaza - më pak ose më shumë i vlefshëm se një tjetër? Në këtë çështje, kemi dy zgjedhje: ose të jemi të ndershëm dhe të pranojmë hipokrizinë e hapur, ose të gjithë mund të jemi gënjeshtarë.
Në rast se jemi të ndershëm, duhet të demaskojmë hipokrizinë që zbulon se ku fillon gënjeshtra. Duhet ta themi qartë se Deklarata Universale e të Drejtave të Njeriut, është shkruar me sa duket duke pasur parasysh vetëm disa fëmijë.
Megjithatë, një ndërgjegje e vërtetë nuk është një busull që i jep përparësi një grupi një ditë dhe një grupi tjetër ditën tjetër. Ajo i përfshin të gjithë. Ajo flet për të gjithë. Dhe çdo individ duhet të jetojë me të afërmit e vet.
Sipas kësaj mase, çdo fëmijë ka të drejtën e jetës dhe të drejtën për të planifikuar një të ardhme. Por për një grup individësh të pandërgjegjshëm që e konsiderojnë spastrimin etnik si një “arritje”, kjo e drejtë nuk ekziston si një realitet i vërtetë brenda asaj deklarate të mburrur.
Nëse do të takonim të mbijetuarit në Gaza, çfarë mund t’u thoshim atyre? Jeta nuk është dhe nuk do të jetë kurrë e njëjtë. Ata jetonin tashmë në kushte të mjerueshme, por çfarë fjalësh mund t’u drejtohen njerëzve që tani përjetojnë në mënyrë aktive një mentalitet sistematik që kërkon t’u japë fund jetës dhe i trajton ata si kufoma?
Në fakt, të gjithë heshtim para kësaj pyetjeje. Instinkti ynë i parë është të përqendrohemi. Ne e shohim Gazën përmes lentes së “Unë”. Mendime të tilla si, “Unë bojkotova disa produkte izralite” ose “Unë zgjodha të mos shqetësohem për atë që ndodhi atje” na i përmbytin vazhdimisht mendjet.
Po çfarë ndodh me ta? çfarë mund të themi përballë mosveprimit kolektiv të një bote që u detyrohet më shumë? Çfarë kemi bërë në të vërtetë për ta? Përballë këtyre pyetjeve, kemi shumë ndërgjegje të heshtura.
Ndihemi fajtorë që nuk kemi bërë atë që duhet të kishim bërë kur ende kishte kohë, dhe kështu zgjedhim heshtjen. Ne jemi fajtorë. Faji ynë është mungesa e thellë e sinqeritetit në përpjekjet tona për të ndihmuar.
Edhe të ndjesh vërtet dhimbjen e tyre, na duket tashmë një detyrë shumë e vështirë. Për çdo ditë që ne kalojmë në rehati dhe siguri, Izraeli i hedh sytë nga një krim i ri kundër njerëzimit. Ndërkohë, SHBA-të nuk janë thjesht një partner në këtë krim; ato ofrojnë një nivel mbështetjeje që e bën atë pothuajse më fajtore se vetë autori i krimit.
Ata janë arsyeja pse pjesa tjetër e botës ndalet dhe vëzhgon. Me një qëndrim të heshtur dhe kërcënues, amerikanët paralajmërojnë: “Mos ndërhyni në këtë çështje!”. Në fakt, ata po flasin në emër të Izraelit: “Ne e bëjmë këtë sepse ata kanë mbështetjen tonë”.
Dhe në atë moment, një fëmijë vdes thjesht sepse donte të hante. Një fëmijë me gjymtyrë të humbura pret në radhë pranë vëllait të tij, duke shpresuar për ndihmë mjekësore. Në kufij, ushtarët izrealitë bllokojnë ndihmën humanitare si një mjet presioni i politikës zyrtare qeveritare, dhe ndërgjegj e tyre janë të fikura.
Duket sikur ata janë të bllokuar në kontradiktën e veprimeve të tyre, duke e ditur shumë mirë se janë një njollë e zezë në ndërgjegjen e njerëzimit. Ky është realiteti, dhe një ndjenjë e pafuqisë së mësuar ka filluar të dominojë Lindjen e Mesme.
Pikërisht shtetet që duhet të kundërshtonin në mënyrë aktive Izraelin, janë ato që nuk kanë ndërhyrë, dhe tani nuk kanë më asgjë për të thënë. Ata thjesht po presin që të kalojnë vitet, duke pritur momentin e sigurt për të deklaruar:”Mund ta kishim ndaluar këtë tragjedi njerëzore, por nuk e bëmë”.
Kjo është ndërgjegjja e epokës sonë: ndërgjegjja kolektive e të gjithë atyre që mbyllin sytë. Situata njihet nga të gjithë, por për të flitet pak; ne po shohim njerëz të aftë që ta përballojnë këtë realitet, por nuk shohim ndërgjegje.
A do të shfaqen vrasësit e fëmijëve të Gazës në filmat tanë të ardhshëm po aq dukshëm sa nazistët pas Luftës së Dytë Botërore? Është në dorën tonë të vendosim. Realitetet e djeshme u formësuan nga vendimet e së kaluarës. Realiteti i sotëm po formësohet nga i yni. Përgjegjësia bie mbi të gjithë ne.