A sugjerohet fundi i universit, sipas shkencës, në Kuran?/Teoria e "tkurrjes apo ftohjes së madhe" (big crunch/big freeze) sipas Kuranit
Nga Alban Gorishti
Si do të përfundojë universi?
Faktikisht njerëzimi ka me mijëra vjet që është duke e menduar këtë pyetje. Ndërsa tani shkenca ka njohuritë dhe mjetet për të siguruar një përgjigje ndaj kësaj dileme të vjetër.
Afërsisht një shekull më parë, astronomët mendonin se Galaktika jonë e Rrugës së Qumështit ishte i gjithë universi. Kozmosi ynë dukej statik - ai kishte qenë gjithmonë dhe do të mbetej përafërsisht i njëjtë. Megjithatë, ndërsa Albert Ajnshtajn formuloi teoritë e tij të relativitetit, ai vuri re shenja të diçkaje të çuditshme. Ekuacionet e tij nënkuptonin një univers në lëvizje, ose duke u zgjeruar ose duke u tkurrur.
Megjithatë, afërsisht në të njëjtën kohë, astronomët filluan të pranojnë se disa nga mjegullnajat në formë spirale të paqarta, që ata vëzhguan përmes teleskopëve të tyre nuk ishin koleksione yjesh në galaktikën tonë. Ato ishin krejtësisht galaktika të tjera. Dhe kur Edvin Habëll mati me përpikëri lëvizjet e tyre, ai tregoi se këto galaktika me të vërtetë po largoheshin nga galaktikat tona. Pra njerëzimi kishte zbuluar se universi po zgjerohet.
Duke bërë një kthim "të shpejtë" prapa atij zgjerimi, shkenca zbuloi përfundimisht se i gjithë universi lindi nga një Big Bang (shpërthim,zgjerim) rreth 13.8 miliardë vjet më parë.
Në vitet 1960 dhe 1970, kur astronomët morën parasysh të gjithë lëndën në universin e njohur, ata llogaritën se kishte masë të mjaftueshme që kozmosi përfundimisht të shembet në një gjendje pafundësisht të dendur, ose ndoshta edhe në një vrimë të zezë gjigante.
Sot, astronomët mendojnë se materia normale përbën vetëm 5 për qind të përmbajtjes së universit. Ndërkohë, materia e errët përbën rreth 26 për qind dhe energjia e errët përbën 69 për qind të fundit. Energjia e errët, rezulton, duket se është forca e botës reale pas konstantës kozmologjike të Ajnshtajnit, e cila luan një rol të madh në parandalimin e një kolapsi të stilit Big Crunch.
Po Kurani çfarë sugjeron për këtë çështje?
Duke ditur se teoria e big bengut (shpërthimit nga i cili u formua gjithçka) është realitet i përmendur edhe në Kuran, po ashtu e kundërta e saj big crunch-i po ashtu përmendet apo më mirë t themi sugerohet (pasi Kurani nuk është material shkencor) nga Kurani i shenjtë.
Kurani i Shenjtë e përmend këtë ngjarje në pasazhin 21:105 ku lexon: "Kujtoni ditën kur ne do t'i mbështjellim qiejt sikurse mbështjellja (duke i rotulluar) e pergamenave (rrotullave) të shkruara nga një skrib". Përshkrimi i dhënë në tekstin islam i ngjan skenarit të konfirmuar nga disa fizikantë në mbarë botën.
Po ashtu në një ajet tjetër sugjerohen disa fenomene kozmologjike të zbuluara në shekullin që jetojmë.
"Të pyesin ty (Muhammed) për çastin (katastrofën e përgjithshme) se kur do të ndodhë. Thuaj: "Atë e di vetëm Zoti im, kohën e tij nuk mund ta zbulojë kush pos Tij (e sjell kijametin pa e hetuar asnjë nga krijesat). Çështja e tij është peshë e rëndë në qiej e në tokë. Ajo (katastrofa) nuk ju vjen ndryshe, vetëm befas. Të pyesin ty sikur ti di për të. Thuaj: "Për të di vetëm All-llahu, por shumica e njerëzve nuk e dinë " 7:187
Kurani përdor fjalën "rëndoi ثَقُلَتْ" që ka të bëjë me gravitetin. Por nga Relativiteti i Përgjithshëm ne e dimë se graviteti është lakimi i hapësirë-kohës. Ne gjithashtu e dimë se të ashtëquajturat wormhole* janë ekuivalente me palosjen e hapësirë - kohës si një libër.
Këtu Zoti premton të manifestojë në një të ardhme big crunchin (tkurrjen e madhe) duke i palosur qiejt si një libër. Pra, në një varg sugjerohet se Big Crunchi do të bëhet nga graviteti (ose nga mungesa e tij duke u tkurrur në vetvete) dhe në një varg tjetër duke e palosur hapësirë-kohën si një libër. Meqenëse të dy vargjet janë të ngjashme, atëherë në Kuran graviteti sipas këtij koncepti është lakim i hapësirë-kohës.
Gjithashtu pasi të ketë përfunduar kjo tkurrje e madhe (big crunch), Zoti premton t'i rikrijojë qiejt dhe Tokën edhe një herë sipas një modeli tërësisht të ndryshueshëm nga ai i mëhershëm, e kjo përpara Ditës së llogarisë:
"Ditën kur toka ndryshohet në tjetër tokë, e edhe qiejt (në tjerë qiej), e ata (njerëzit) të gjithë dalin sheshazi para All-llahut, Një, Mbizotërues" 14:48. Po ashtu:"Vallë, a nuk është i Zoti Ai që krijoi qiejt dhe Tokën, t’i rikrijojë ato? Po! Ai është Krijuesi i çdo gjëje dhe i Gjithëdijshmi! Vërtet, urdhri i Tij, kur Ai dëshiron diçka, është që t’i thotë asaj “Bëhu!” - dhe ajo bëhet" 36-81-83.
Por pavarsisht teorive të ndryshme shkencore, sikurse big crunch, big freeze, big rip, po paraqesim disa fjalë kuranore nëpërmjet të cilave Allahu na jep indicie rreth koncepteve të ndryshme shkencore të cilat tek e fundit për lehtësi të kuptuari perifrazohen në formën e koncepteve gjuhësore:
كُوِّرَتْ
"Kur dielli të jetë mbështjellur (dhe errësohet)"- إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَتْ
Fjala e tretë e vargut 81:1 është një folje e kohës së shkuar të kryer e diatezës veproreفعل ماض. Folja është e vetës së tretë femërore njëjës. Rrënja e foljes është (ك و ر). Kjo rrënjë shfaqet tre herë në Kuran si folja kuwwirat (كُوِّرَتْ)
-veta e tretë e gjinisë femërore njëjës, folje në kohën e shkuar të kryer e trajtës pasive فعل ماضني للمجهول
(ك و ر): کورالعمامة: Ai e preu/palosi çallmën në formë spirale dhe e mblodhi lart. کورہ: E hodhi poshtë. Do të thotë gjithashtu të jesh i eklipsuar. Vërtitur mbi, përdredhur. Kawwaraکور: të rrotullohesh, të palosesh, të derdhesh, të mbulosh, të bësh një gjë të mbështjellë mbi një tjetër, të bësh që të ndërthuret. Takwir تکویر: Akti i palosjes.
وَخَسَفَ
"E të zëhet hëna (të errësohet)" -وَخَسَفَ الْقَمَرُ
Fjala e parë e vargut 75:8 ndahet në 2 njësi morfologjike. Një lidhëz dhe folje. Lidhëza e parashtesuar wa zakonisht përkthehet si "dhe". Folja e kohës së shkuar të kryer (فعل ماض) është njëjës i vetës së tretë i gjinisë mashkullore. Rrënja e foljes është (خ س ف). Kjo rrënjë shfaqet tetë herë në Kuran si forma e parë e foljes khasafa (خَسَفَ)
(خ س ف): Për të sjellë turp; zhytet poshtë; Për t'u eklipsuar; Të përulur dhe të mërzitur; shkëput; bëj që një tokë të gëlltitet bashkë me banorët e saj; varrosni dikë nën tokë; Të bëjë që toka të gëlltisë (dikë apo diçka). Paskajorja e Khasf nënkupton të qenit i poshtër, i pacipë. Ai gjithashtu përmban një ndjenjë të poshtërimit ose uljes së të tjerëve. Khasafa خَسَفَ ( eklipsuar ): Do të ishte fundosur (do të na kishte fundosur). Në gjuhën e zakonshme konvencionale, الکسوف është humbja e pjesshme e dritës së diellit dhe الخسوف është humbja e plotë e dritës së tij; ose anasjelltas, الخسوف është humbja e pjesshme e dritës së diellit dhe الکسوف është humbja e plotë e saj.
انْفَطَرَتْ
"E kur të çahet qielli"- إِذَا السَّمَاءُ انْفَطَرَتْ
Fjala e tretë e vargut 82:1 është një folje e kohës së shkuar të kryer فعل ماض. Folja është e vetës së tretë femërore njëjës. Rrënja e foljes është (ف ط ر). Kjo rrënjë gjendet 20 herë në Kuran, në gjashtë forma të prejardhura prej saj.
Veta e tretë njëjës femërore diateza veprore فعل ماض
(ف ط ر): do të thotë të çaj, të çajë, të plasaritet, të thyhet, të copëtohet, të çahet, të fillojë të krijojë. Fitrat فطرة: Disponimi ose kushtetuta natyrore me të cilën krijohet fëmija. Aftësia për të njohur Zotin dhe aftësia për të pranuar fenë e së vërtetës; Feja. Fâtir فاطر: Krijues. Një nga emrat e Allahut. Futûr فطور: Çarje; E metë. Munfatirun منفطر : Ndarje; Një e ndarë; Një qira e ndarë.
انْشَقَّتْ
"Kur qielli të copëtohet"- إِذَا السَّمَاءُ انْشَقَّتْ
Fjala e tretë e vargut 84:1 është një folje e kohës së shkuar të kryer فعل ماض. Folja është e vetës së tretë femërore njëjës. Rrënja e foljes është (ش ق ق). Kjo rrënjë gjendet 28 herë në Kuran, në nëntë forma të prejardhura prej saj.
– Veta e tretë njëjës femërore folje e kryer e kohës së shkuar فعل ماض
(ش ق ق): Të çahet, të çahet, të përhapet (në qiell, rrufeja, të vendoset në vështirësi, të imponojë gjendjen e vështirë. Shakkun ّشَق : Akt i çarjes; Çarje; Vështirësi; Punë; Shkëputje; Telash. Shiqqun شِقّ: Vështirësi. ; Telashe; Stresi . Shukatun شُقَةٌ: Largësia; Trakt; Rrugë e gjatë; Largësia e vështirë për t'u arritur. Shikâk شقاق: ndarje; divergjenca; e vërteta. Shikat" شقة Gjysma ose një pjesë e një rrobe; një pjesë ose pjesë e ferrit; një udhëtim i largët; një rrugë e vështirë; një pjesë, rajon, lagje ose trakt drejt së cilës udhëtari e drejton veten ose në arritjen e së cilës. e kapërcen vështirësia ose shqetësimi, një udhëtim, largësia . Ashuka اشق : Do të jetë e vështirë, më e mundimshme, më e vështirë të lindësh. Shakka/ Jushâku يشاق: . Të bëhesh armiqësor, të kundërshtosh, të shkaktosh ndarje, të luftosh, të rezistosh, të ndash nga vetvetja.
نَطْوِي
"Ditën që ne e palosim qiellin sikurse palosja e fletëve në libër"-يَوْمَ نَطْوِي السَّمَاءَ كَطَيِّ السِّجِلِّ لِلْكُتُبِ
Fjala e dytë e vargut 21:104 është një folje e pakryer e kohës së tashme فعل مضارع. Folja është në vetën e parë shumës dhe është në diatezën veprore (مرفوع). Rrënja e foljes është (ط و ي). Kjo rrënjë gjendet pesë herë në Kuran, në katër forma të prejardhura prej saj.
– Folje e kohës së shkuar të pakryer e vetës së parë shumës فعل مضارع
(ط و ي): Për të palosur, mbështilleni. Tajun طَيٌ: Akti i rrotullimit. Matwijunمطوىّ: Përmbledhje. Tuwanطوًى: Një gjë e bërë dy herë ose dy herë e bekuar dhe e shenjtëruar.
Të gjitha këto sugjerime (sipas një modeli të mundshëm shkencor) janë të përmendura në Kuran që prej 1400 vitesh, atëherë kur nuk kishte as shkencë dhe as mjete shkencore të afta për këto zbulime. Këtu e kam quajtur sugjerim këto zbulime shkencore të cilat përputhen me disa aspekte gjuhësore apo morfologjike në Kuran për disa arsye. E para është se disa nga këto teori shkencore janë akoma në evoluim/vërtetim e sipër ndaj për të mos bërë që gabimet e mundshme në përkufizime ti atribuohen Kuranit, fjala sugjerim është term i cili manifeston një potencia të mundshëm por pa ia zbehur mrekullinë (ixhazin) Kuranit. E dyta duke qenë se Kurani nuk është libër shkencor, nuk trajton detajizime të fenomeneve apo dinamikave shkencore madje fton njerëzit të kuptojnë sesa të mangët mundet të jenë në përftyrimin e shumë dukurive në makro apo mikro kozmos, e kjo pikërisht me ajetin ku thuhet se: Ajo (katastrofa, big crunch etj) nuk ju vjen ndryshe, vetëm befas. Të pyesin ty sikur ti di për të. Thuaj: "Për të di vetëm All-llahu, por shumica e njerëzve nuk e dinë " 7:187
*Wormhole është një strukturë hipotetike që lidh pika të ndryshme në hapësirë-kohë dhe bazohet në një zgjidhje të veçantë të ekuacioneve të fushës së Ajnshtajnit. Një wormhole mund të vizualizohet si një tunel me dy skaje në pika të veçanta në hapësirë-kohë (d.m.th., vendndodhje të ndryshme, pika të ndryshme në kohë ose të dyja).
