Lidhje


Analiza e re e ADN-së e viktimave të Pompeit zbulon të vërtetën tronditëse se kush ishin ata në të vërtetë

Dëshmitë e reja të ADN-së nga kufomat e varrosura në Pompei po rishkruajnë rrëfimet për njerëzit që jetonin atje. Vullkani shpërtheu në vitin 79 pas Krishtit, duke lëshuar një shtresë hiri dhe sedimenti 20 metra të trashë që siguroi kushtet e duhura për të ruajtur dhjetëra trupa në gjendjen e tyre të vdekjes.

 

Arkeologët i përdorën këto kallëpe për të krijuar kopje të viktimave dhe tregimet u hodhën në libra dhe filma të Hollivudit për ata që vdiqën në pozicionet më të çuditshme. Një nga kallëpet më të famshme ishte një i rritur që mbante një fëmijë në atë që dukej të ishte një përqafim i dashurisë.

 

E njohur si Dy vajzat, më parë supozohej se ishte një nënë që vdiq me vajzën e saj në krahë.

 

Por analiza e re gjenomike zbuloi se trupi më i madh i përkiste me të vërtetë një burri që nuk ishte gjenetikisht i lidhur me fëmijën, i cili në fakt ishte një djalë.

 

Ekipi tha se analiza e tyre hodhi poshtë qartë "historitë që u rrotulluan gjatë rreth këtyre individëve".

 

Studiuesit kanë një teori të re: 'Këta ishin shërbëtorë ose skllevër, ose fëmijët mund të kenë qenë fëmijë të shërbëtorëve ose skllevërve që banonin gjithashtu në shtëpi', sipas Alissa Mittnik nga Instituti Max Planck. "Por sigurisht që ne nuk e dimë realisht dhe nuk mund të themi se kush ishin këta individë dhe si ndërvepruan me njëri-tjetrin."

 

Studiuesit u përqendruan në 14 gipse që iu nënshtruan restaurimit duke nxjerrë ADN-në nga mbetjet e fragmentuara të skeletit që përziheshin me to.

 

Ata shpresonin të përcaktonin seksin, prejardhjen dhe marrëdhëniet gjenetike midis viktimave.

 

Ekipi zbuloi se njerëzit e lashtë e kishin prejardhjen nga paraardhësit që migruan në rajon nga popullsitë e Mesdheut lindor dhe Afrikës Veriore që mund të kenë përfshirë Turqinë qendrore dhe lindore, Sardenja, Libani dhe Italia.

 

Ata ishin gjithashtu në gjendje të rindërtonin pjesërisht pamjen e individëve, duke zbuluar se njëri kishte flokë të zinj dhe lëkurë të errët dhe dy të tjerë kishin sy kafe.

 

Studiuesit thanë se ata ende duhet të kryejnë më shumë testime gjenetike për të kuptuar plotësisht të kaluarën e Pompeit.

 

"Gjetjet tona kanë implikime të rëndësishme për interpretimin e të dhënave arkeologjike dhe kuptimin e shoqërive antike," tha Mittnik.

 

“Ne ishim në gjendje të kundërshtonim ose sfidonim disa nga narrativat e mëparshme të ndërtuara mbi mënyrën se si këta individë u gjetën në lidhje me njëri-tjetrin.

 

"Ajo hap interpretime të ndryshme se kush mund të kenë qenë këta njerëz." Ka pasur disa surpriza në 'shtëpinë e byzylykut të artë', banesën ku u gjetën nëna dhe fëmija i supozuar.

 

I rrituri mbante një byzylyk floriri, për të cilin kishte marrë emrin shtëpia, duke përforcuar përshtypjen se viktima ishte një grua.

 

Aty pranë, trupat e një të rrituri dhe një fëmije tjetër mendohej se ishin pjesa tjetër e familjes së tyre.

 

Megjithatë, provat e ADN-së treguan se të katër ishin meshkuj dhe nuk kishin lidhje me njëri-tjetrin, duke treguar qartë se 'historia që u rrotullua gjatë rreth këtyre individëve' ishte e gabuar, tha Mittnik.

 

Bashkautori i studimit, David Caramelli i Universita di Firenze tha: "Ky studim ilustron se sa jo të besueshme mund të jenë tregimet e bazuara në prova të kufizuara, shpesh duke pasqyruar botëkuptimin e studiuesve të asaj kohe."

 

Pompei u mbulua me hi kur mali Vezuv shpërtheu në vitin 79 pas Krishtit, duke vrarë të gjithë në rrugën e tij dhe duke varrosur zonën.

 

Qyteti u harrua deri në rizbulimin e tij në vitet 1700, kur studiuesit gjetën dhjetëra trupa që ishin ruajtur nga bloza dhe hiri që mbulonin rrugët, ndërtesat dhe njerëzit.

 

Gërmimet e Pompeit filluan në 1748, dhe megjithëse shpërthimi i Vezuvit shkatërroi plotësisht qytetin, depozitat piroklastike ruajtën viktimat, ndërtesat dhe artin.

 

Indet e buta të viktimës ishin kalbur gjatë mijëvjeçarëve, por konturet e tyre mbetën të paprekura dhe u rikuperuan duke mbushur zgavrat me gips, duke ruajtur kështu ADN-në e tyre. Kur trupat u zbuluan për herë të parë, studiuesit shikuan pozicionin e tyre me njëri-tjetrin si dhe vendndodhjen gjë që çoi në supozime për marrëdhëniet e tyre me njëri-tjetrin.

 

Gjatë gërmimeve të Pompeit të vitit 1914, nëntë individë u zbuluan në kopshtin e një shtëpie, dy prej të cilëve u gjetën afër njëri-tjetrit të përqafuar.

 

Në atë kohë, arkeologët thanë se kishte tre mundësi për lidhjen e tyre: të ishin nënë e bijë, dy motra ose të dashura.

 

Pas skanimit të mbetjeve skeletore, studiuesit tani kanë përcaktuar se viktimat ishin meshkuj dhe femra dhe njëra ishte midis moshës 14 dhe 19 vjeç, ndërsa tjetra ishte 22 vjeç.

 

Në një rast tjetër të zbuluar në vitin 1974, katër viktima u gjetën në një shtëpi dhe supozohej se ishin një familje e lidhur gjenetikisht.

 

Trupi i parë ishte ai i një 4-vjeçari, i cili u identifikua si mashkull për shkak të fryrjes së allçisë pranë organit gjenital./Përkthyer nga DM

XS
SM
MD
LG