Pse Trump po k.ërcënon të marrë nën kontroll Kanalin e Panamasë?
Të dielën, presidenti i sapozgjedhur i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump tha se administrata e tij e re do të përpiqet të rimarrë kontrollin e Kanalit të Panamasë. Deklaratat e tij tërhoqën vërejtje nga Presidenti i Panamasë, Jose Raul Mulino. Çfarë tha Trump? Trump përmendi Kanalin e Panamasë në AmericaFest, një ngjarje vjetore e organizuar nga grupi konservator Turning Point. “Ne duan të na rrëmbejnë Kanalin e Panamasë sikurse po na grabisin kudo tjetër”, tha ai për ngjarjen e Arizonës, duke shtuar se SHBA-ja “u tregua e marrë që e dha atë”.
Pas AmericaFest, Trump postoi një foto në platformën e tij Truth Social të flamurit të SHBA-së duke fluturuar mbi një trup të ngushtë ujor me mbishkrimin: "Mirë se erdhe në Kanalin e Shteteve të Bashkuara!" Pas deklaratës së Trump, ai dhe presidenti panamez Mulino thumbuan njëri tjetrin.
"Çdo metër katror i Kanalit të Panamasë dhe zona përreth i përket Panamasë dhe do të vazhdojë t'i përkasë [Panamës]," tha Mulino në një deklaratë të regjistruar të publikuar në llogarinë e tij X. Trump ripostoi një artikull lajmesh në lidhje me deklaratën e Mulino në platformën e tij Truth Social, duke e titulluar: "Do ta shohim këtë".
Të shtunën në një postim të Truth Social, Trump la të kuptohet gjithashtu për ndikimin në rritje të Kinës mbi Kanalin e Panamasë. “Ishte vetëm Panamaja për të menaxhuar, jo Kina apo dikush tjetër”, shkroi ai. “Ne nuk do ta lëmë kurrë të bjerë në duar të gabuara!”
Kina nuk e kontrollon kanalin. Megjithatë, një korporatë me bazë në Hong Kong, CK Hutchison Holdings ka operuar dy nga portet e kanalit, të vendosura në hyrjet e Karaibeve dhe Paqësorit, që nga viti 1997.
Në deklaratën e tij të së dielës në X, Mulino tha gjithashtu se Kina nuk ka ndikim mbi Kanalin e Panamasë.
Për çfarë është mosmarrëveshja?
Kanali i Panamasë është një kalim ujor i krijuar nga njeriu, i ndërtuar mbi Isthmusin e Panamasë, që lidh Oqeanin Paqësor me Oqeanin Atlantik.
Deri në 14,000 anije kalojnë kanalin çdo vit. Rruga ujore llogarit për rreth 2.5 përqind të tregtisë globale detare dhe 40 përqind të të gjithë trafikut të kontejnerëve të SHBA.
Kanali është vendimtar për SHBA-në për importimin e mallrave nga Azia. SHBA përdor gjithashtu rrugën ujore për të eksportuar mallra, duke përfshirë gazin natyror të lëngshëm. Kush e ndërtoi kanalin?
Kanali u ndërtua midis 1904 dhe 1914, kryesisht nga SHBA, me presidentin e atëhershëm Theodore Roosevelt që mbikëqyrte ndërtimin.
Kush e zotëron atë?
Qeveria e Panamasë zotëron kanalin.
Kur e mori Panamaja pronësinë?
Më 31 dhjetor 1999, SHBA ia dorëzoi Panamasë pronësinë e kanalit sipas një traktati të vitit 1977 të nënshkruar nga presidenti i atëhershëm Jimmy Carter./aljazeera