Turqia aplikon "barriera" për të parandaluar transportin detar për në dhe nga I.zraeli
Nga Sinan Ciddi
Qeveria turke po lëviz për të zbatuar atë që zyrtarët e përshkruajnë si një "ndalim të plotë të trafikut detar të lidhur me Izraelin, duke ndaluar anijet me flamur izraelit ose në pronësi të Izraelit të hyjnë në portet turke dhe anijet me flamur turk të lundrojnë drejt Izraelit". Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan i përkufizoi kufizimet si "një sanksion të ri" kundër Izraelit në përgjigje të luftës së tij të vazhdueshme në Gaza.
Deri më tani, masat janë përcjellë vetëm verbalisht nga autoritetet portuale dhe jo përmes një dekreti formal. Sipas një raporti mediatik, agjentët e transportit detar duhet t'u japin autoriteteve turke letra sigurie që konfirmojnë se anijet që hyjnë ose dalin nga portet turke nuk janë të lidhura me Izraelin dhe se ngarkesa e tyre nuk përfshin mallra ushtarake ose të rrezikshme - të tilla si eksplozivë ose materiale radioaktive.
Një burim i veçantë i tha Reuters se "anijet që mbërrijnë direkt nga Izraeli ose nisen për në portet izraelite nuk do të lejohen më të ankorohen në portet turke". Paralelisht, anijet me flamur turk tani ndalohen të ndalojnë në portet izraelite.
Politika ka pasur tashmë pasoja praktike. Më 22 gusht, një anije mallrash në pronësi të kompanisë izraelite “ZIM Integrated Shipping Services Ltd.” iu mohua hyrja në portin e Stambollit. Edhe pse ngarkesa e saj ishte e destinuar për Turqinë, anija u devijua në portin grek të Pireut. Siç raportoi Globes, një e përditshme biznesi izraelite, qasja e Ankarasë po zgjerohet: “Anijet me flamuj izraelitë ose ato në pronësi të izraelitëve ndalohen të ankorohen në Turqi, ndërsa anijet me flamuj turq ndalohen të ankorohen në Izrael.”
Këto kufizime të transportit detar mbështeten në ndalimet e mëparshme tregtare. Në maj 2024, Ministria e Tregtisë e Turqisë përfundoi tregtinë dypalëshe me vlerë 7 miliardë dollarë me Izraelin, pas një ndalimi fillestar të prillit për 54 kategori produktesh derisa Jerusalemi ra dakord për një armëpushim në Gaza. Ankaraja tha se e miratoi ndalimin pasi Izraeli refuzoi një kërkesë turke për të kryer lëshime humanitare nga ajri mbi Gaza.
Ndryshe nga Jordania, Turqia gjithashtu refuzoi të lejonte Komandën Qendrore të SHBA-së të koordinonte operacionet e ndihmës, duke përjashtuar në mënyrë efektive pjesëmarrjen e Ankarasë në përpjekjet e ndihmës të udhëhequra nga Perëndimi. Në vend të kësaj, Erdogan u zotua të dërgonte një flotilje direkt në Gazën e kontrolluar nga Hamasi - një veprim që rrezikonte përballjen me Marinën Izraelite. Pas pezullimit të tregtisë, Ministri i Jashtëm i atëhershëm izraelit, Israel Katz, akuzoi Turqinë se kishte shkelur "marrëveshjet ekzistuese tregtare duke bllokuar portet për importet dhe eksportet izraelite".
Deri më sot, qeveria izraelite nuk ka lëshuar një përgjigje zyrtare ndaj përpjekjes së fundit të Turqisë për të bllokuar trafikun detar që shkon drejt porteve të saj./
/Sinan Ciddi është një bashkëpunëtor i lartë në Fondacionin për Mbrojtjen e Demokracive, ku kontribuon në Programin e Turqisë dhe në Qendrën për Fuqi Ekonomike dhe Financiare. Mund ta ndiqni Sinanin në X @sinanciddi.