Republika Demokratike e Kongos, ish-presidenti Joseph Kabila dënohet me vdekje. Ja krimet që kreu
Një gjykatë ushtarake në Republikën Demokratike të Kongos dënoi sot me vdekje ish-presidentin e vendit, Joseph Kabila, duke e shpallur fajtor për një sërë krimesh, përfshirë krime lufte.
Gjeneral-lejtnant Joseph Mutombo Katalagi, i cili kryesoi gjykatën ushtarake në Kinshasa, njoftoi se ish-presidenti u dënua në mungesë për krime, duke përfshirë tradhti, krime kundër njerëzimit, vrasje, sulm seksual, torturë dhe rebelim.
Kabila mbeti në pushtet për gati dy dekada, duke dhënë dorëheqjen vetëm pasi shpërthyen protesta të dhunshme kundër tij. Që nga fundi i vitit 2023, ai ka jetuar kryesisht në Afrikën e Jugut, megjithëse u shfaq në qytetin e Gomës, të kontrolluar nga rebelët, në Kongon lindore, majin e kaluar.
Djali 54-vjeçar i Laurent-Désiré Kabila, rebelit që përmbysi diktatorin Mobutu Sese Seko, trashëgoi pushtetin në Republikën Demokratike të Kongos pasi babai i tij u vra në janar të vitit 2001. Ai ishte vetëm 29 vjeç në atë kohë dhe, me zërin e tij hezitues, “fillimisht dha përshtypjen e të qenit i parëndësishëm”, shkroi historiani belg David Van Roibroek në një libër referimi mbi Kongon.
Në vitin 2019, pasi përfundoi dy mandate, Joseph Kabila ia dorëzoi presidencën Presidentit aktual Felix Tshisekedi, duke ruajtur postin e senatorit për jetë dhe imunitetin parlamentar. Në vitin 2023, ai u largua nga vendi dhe herë pas here u shfaq në Afrikën e Jugut ose Namibi.
Pas disa vitesh në periferi, ai u rishfaq në fund të majit në Goma, një qytet i kontrolluar nga grupi rebel antiqeveritar M23. Disa ditë më vonë, në një fjalim të rrallë, ai tha se “diktatura duhet të marrë fund” në Republikën Demokratike të Kongos dhe se ishte gati të merrte përsipër përgjegjësitë e tij.
Ky kthim i shkurtër e shqetësoi Kinshasën, në mes të paqëndrueshmërisë për shkak të konfliktit në pjesën lindore të vendit. Me kërkesë të qeverisë, imuniteti i tij u hoq dhe ai u gjykua në mungesë nga një gjykatë ushtarake për tradhti të lartë.
Kabila lindi në vitin 1971 në Kivu Jugor dhe jetoi në mërgim që nga mosha 5 vjeç. Ai e kaloi pothuajse të gjithë fëmijërinë dhe adoleshencën e tij në Tanzani. Ai u ribashkua me të atin në shtator të vitit 1996, kur shpërtheu lufta e parë në Republikën Demokratike të Kongos. Ai iku në Kinë për të ndjekur stërvitje ushtarake, por u kthye shumë shpejt kur shpërtheu lufta e dytë e Kongos në vitin 1998. Në atë kohë, ai u bashkua me ushtrinë.
Me vdekjen e babait të tij, Joseph Kabila trashëgoi një vend të shkatërruar nga lufta, e cila do të përfundonte në vitin 2003. Qeveria qendrore kishte kontroll vetëm mbi një pjesë të RDK-së perëndimore dhe jugore, një nga vendet më të varfra në botë, pavarësisht burimeve të saj të shumta natyrore.Joseph Kabila flet anglisht dhe suahili, nuk flet rrjedhshëm frëngjisht, gjuhën zyrtare të vendit, dhe nuk njeh lingalën, dialektin lokal të Kinshasës. Për shkak të këtij hendeku gjuhësor dhe faktit që ai ka lindur në lindje të RDK-së dhe është rritur në Tanzani, shumë e konsideronin atë një “të huaj”.
Megjithatë, gradualisht, aftësitë e tij politike i habitën diplomatët e huaj, të cilët e konsideruan thjesht një gur shahu në duart e “gardës së vjetër” të babait të tij, të cilën ai e largoi gradualisht. Pas periudhës së vështirë të tranzicionit pas luftës, ku ai u detyrua të bashkëjetonte me katër nënkryetarë, ai u zgjodh president në vitin 2006, në zgjedhjet e para të lira të vendit që nga pavarësia e tij nga Belgjika në vitin 1960.
Periudha e hirit nuk zgjati shumë. Në vitin 2011, pas zgjedhjeve të shoqëruara me parregullsi masive, Kabila siguroi një mandat të dytë me një shumicë relative. Në Kinshasa, metropolin me 17 milionë banorë që nuk e konsideroi kurrë si të vetin, ai mori vetëm 16.5 përqind të votave.
Fitorja e tij u kundërshtua nga shumica e opozitës dhe e zhyti vendin në krizë politike. Në vitin 2015, planet për të ndryshuar ligjin zgjedhor për t’i lejuar atij të qëndronte në pushtet për një mandat të tretë, përtej dy mandateve të lejuara nga kushtetuta, shkaktuan protesta masive. Dhjetëra njerëz u vranë në trazira dhe Kabila në fund nuk kandidoi në zgjedhjet e vitit 2018.
Ish-presidenti i vetmuar dhe i ftohtë nuk ndihej kurrë rehat në ceremonitë zyrtare. Ai dukej i lumtur vetëm kur ngiste traktorë ose makineri të tjera të rënda në inaugurime të ndryshme. Sipas një diplomati që e ka takuar disa herë, duket se ajo që i pëlqen vërtet janë videolojërat dhe makinat./ballkan web