Temperaturat e detit në Zelandën e Re arrijnë nivele rekord, studiuesit: Alarm mbi shëndetin e jetës detare
Temperaturat e detit të Zelandës së Re kanë arritur nivele rekord, duke tejkaluar trefish mesataret globale në rajon dhe duke shkaktuar alarm mbi shëndetin e jetës detare dhe ekosistemeve të vendit.Të dhënat e reja tregojnë se që nga viti 1982, temperaturat e sipërfaqes së detit oqeanik janë rritur mesatarisht midis 0.16 - 0.26 C në dekadë. Çdo rajon oqeanik dhe bregdetar përjetoi vitet e tyre më të nxehta të regjistruara ndonjëherë në 2022 dhe 2023.
Kur krahasohen të dhënat nga 20 vitet e mëparshme, shkalla e ngrohjes së sipërfaqes së oqeanit rreth Zelandës së Re ka tejkaluar mesataren globale për dekadë prej 0.18C dyfish, me një rajon - Chatham Rise - tre herë më i ngrohtë se mesatarja globale, tha Matt Pinkerton, një shkencëtar kryesor në Institutin Kombëtar për Ujërat dhe Atmosferën. Zelanda e Re mund të jetë duke përjetuar temperatura më të larta për shkak të pozicionit të saj gjeografik dhe mënyrës se si rrymat globale të oqeanit lëvizin dhe mbajnë nxehtësi, tha ai.
“Zelanda e Re është e vendosur mes Paqësorit, Detit Tasman dhe Oqeaneve Jugore. Ka shumë ngrohje të lidhura në të tre këto zona, kështu që ne po marrim nxehtësinë nga të gjitha drejtimet.”
Pinkerton tha se temperaturat e larta të Zelandës së Re rrëzon nocionin se ishujt janë të mbrojtur nga temperaturat ekstreme.
"Për shkak se jemi të rrethuar nga kaq shumë oqeane, ne menduam se ishim të mbrojtur pak nga efektet e ngrohjes, por këto të dhëna thonë se nuk është e vërtetë."
Valët e të nxehtit detar, periudha të zgjatura të nxehtësisë së pazakontë të ujit të detit, arritën gjithashtu nivele të reja. Ishulli përjetoi kushte të valëve të të nxehtit për 89% të vitit 2022, më i larti në mesin e rajoneve bregdetare, ndërsa Deti Tasman kaloi 61% të vitit në një valë të nxehti, më e larta midis rajoneve oqeanike. "Edhe një rritje e vogël e temperaturës mund të prishë ekosistemet detare, të shkaktojë zhvendosjen e disa specieve dhe të rrisë rreziqet e sëmundjeve," tha Stuart Jones, menaxher i statistikave mjedisore dhe bujqësore.
Valët e mëparshme intensive të të nxehtit detar janë lidhur tashmë me zbardhjen masive të sfungjerëve të detit në Zelandën e Re, ngordhjen e leshterikëve dhe të pinguinëve.
"Valët intensive të të nxehtit detar mund të shkaktojnë ndryshime ekologjike në shkallë të gjerë duke vrarë speciet që formojnë habitatin si leshterikët," tha Dr Christopher Cornwall, një pedagog i biologjisë detare në Universitetin Victoria të Wellington./rtsh.al/