Turqia këmbëngul për zgjidhjen me 2 shtete 'të barazvlefshme' në Qipro
Presidenti Erdoğan theksoi se çdo negociatë për zgjidhjen e çështjes së Qipros duhet të bazohet në një status 'të barabartë' për turqit qipriotë, ndërsa dënoi një ministër grek që i cilësoi turqit si 'pushtues' në ishull. Duke iu përgjigjur pyetjeve të gazetarëve gjatë fluturimit të tij të kthimit për në Turqi nga Republika Turke e Qipros Veriore (TRNC), Erdoğan u shpreh të dielën duke theksuar se negociatat e reja midis grekëve dhe turqve qipriotë nuk janë të mundshme nëse turqve qipriotë nuk u jepet status i barabartë në tryezën e negociatave.
Erdogan kritikoi gjithashtu ministrin grek të Mbrojtjes, Nikos Dendias, i cili më herët pretendoi se Turqia ishte një forcë pushtuese në ishullin e ndarë. Ai i kërkoi kryeministrit grek Kyriakos Mitsotakis që “ta vendosë atë në vendin e tij”.
Të shtunën, udhëheqësi turk ndoqi 50-vjetorin e Operacionit të Paqes në Qipro të Turqisë për të shpëtuar turqit qipriotë nga shtypja greko qipriote. Jubileu i artë ishte një rast i shfaqjes së forcës nga ushtria turke, e cila dërgoi në ishull anije luftarake, avionë luftarakë dhe mjete ajrore pa pilot. Ishte gjithashtu një shfaqje e unitetit të rrallë midis qeverisë dhe opozitës, pasi udhëheqësi kryesor i opozitës turke Özgür Özel u ul pranë Erdoganit në ngjarje dhe ndau mesazhin e solidaritetit me TRNC-në.
Në një fjalim në ceremonitë në TRNC, Erdogan theksoi se një zgjidhje “federale” nuk ishte e mundur për çështjen e Qipros. Komuniteti grek qipriot dhe sponsorët e tyre në Evropë mbrojnë ribashkimin e ishullit, ndërsa TRNC dhe Turqia kundërshtojnë çdo zgjidhje për ndarjen në ishull që do të degradojë statusin e turqve qipriotë. TRNC njihet vetëm nga Turqia dhe vuan nga embargo të gjata për shkak të këmbënguljes së saj për të ekzistuar si një shtet i pavarur.
Erdogan të dielën përsëriti komentet e tij duke përmendur se negociatat e reja nuk mund të fillonin pa një "ekuacion ku të dyja palët janë të barabarta në tryezën e negociatave".
Presidenti tha se dita historike e përvjetorit të operacionit të paqes u dha atyre një mundësi për të theksuar përsëri angazhimin ndaj lidhjeve të palëkundura midis Turqisë dhe TRNC-së dhe ata mbetën në anën e komunitetit turk qipriot si një "atdhe" dhe "shtet garantues".
"Unë e vlerësoj demonstrimin e unitetit që patëm si qeveri dhe opozitë. Është e qartë se kauza e Qipros nuk është vetëm kauza jonë, por një kauzë për 85 milionë njerëz në Turqi," tha ai. "Askush nuk mund të guxojë të portretizojë turqit qipriotë si një pakicë në ishullin ku ata janë elementi i vërtetë i ishullit. Vizita jonë ishte një shfaqje e përforcimit të këtij mirëkuptimi," tha ai.
Erdogan vuri në dukje se modeli me dy shtete është bërë një mënyrë më e qartë për zgjidhjen përfundimtare të çështjes, ndërsa shtoi se Turqia dhe turqit qipriotë vazhdojnë të bëjnë përpjekjet e tyre më të mira për një zgjidhje. Ai përmendi miratimin e Planit të Ananit nga TRNC dhe u ankua për faktin se ishin grekët qipriotë ata që në fund u "vlerësuan".
"Është e pamundur të ecësh përpara nëse (njerëzit) i përmbahen këtij mentaliteti," tha ai. Plani Annan, i quajtur sipas ish-sekretarit të përgjithshëm të OKB-së, Kofi Annan, ishte një propozim i OKB-së për ribashkimin e ishullit. Grekët qipriotë e kundërshtuan atë ndërsa komuniteti turk votoi pro në një referendum mbi planin në vitin 2004. Në të njëjtin vit, gjysma greke qipriote e ishullit u pranua në Bashkimin Evropian.
"Nuk mund të ecësh përpara pa pranuar barazinë sovrane dhe statusin e barabartë ndërkombëtar të turqve qipriotë, të cilat janë të drejtat e tyre të fituara," tha Erdogan, duke i bërë jehonë fjalëve të presidentit të TRNC-së Ersin Tatar .
"Pavarësisht embargove, ne po punojmë së bashku për shërbime të plota publike për turqit qipriotë. Bashkitë, agjencitë shtetërore dhe kompanitë mobilizojnë të gjitha burimet e tyre për të ndihmuar popullin turk qipriot," tha Erdogan. Ai vuri në dukje terminalin e ri për aeroportin Ercan në Lefkoşa, projektet e strehimit, investimet e transportit dhe shërbimet e qeverisjes elektronike, si dhe projektet e kujdesit shëndetësor, mbrojtjes dhe arsimit për zhvillimin e TRNC. Ai shtoi se më shumë projekte janë duke u zhvilluar përmes marrëveshjes së bashkëpunimit ekonomik dhe financiar të këtij viti me TRNC. Ai deklaroi se po punonin gjithashtu për t'i dhënë fund izolimit të padrejtë me të cilin ballafaqohej TRNC në bashkësinë ndërkombëtare, duke vënë në dukje punën nën Organizatën e Bashkëpunimit Islamik (OIC) dhe Organizatën e Shteteve Turke (OTS) që TRNC të ketë vendin e saj të merituar.
"Në këtë kontekst, ka një kuptim të veçantë që presidenti Tatar mori pjesë në samitin e OTS në Shusha (Azerbajxhan). Hapat e rinj do të pasojnë këtë në të ardhmen," tha ai.
"Ne do ta kurorëzojmë procesin që filloi me operacionin e paqes të vitit 1974, i përforcuar me shpalljen e TRNC në 1983, me një shtet qipriot turk të njohur nga e gjithë bota," tha ai./DS