'Anija e vdekjes' lundron në detin Adriatik? Anija pa flamur transporton e'ksploziv drejt I'zraelit
Anija e mallrave MV Kathrin, e cila besohet se po transporton material shpërthyes drejt Izraelit, ka ngritur shqetësime të mëdha në arenën ndërkombëtare. Amnesty International dhe Kombet e Bashkuara janë ndër organizatat që kanë bërë thirrje për ndalimin e ankorimit të kësaj anijeje në porte të ndryshme, me frikën se ngarkesa e saj do të kontribuonte në kryerjen e krimeve të luftës në konfliktin izraelito-palestinez, veçanërisht në Gaza.
Sipas informacioneve të policisë namibiane, MV Kathrin është e ngarkuar me rreth 60 kontejnerë të mbushur me trinitrotoluen (TNT) dhe tetë kontejnerë të tjerë me eksploziv heksogen, dy materiale të përdorura gjerësisht në prodhimin e armëve ushtarake. Një pjesë e këtyre materialeve besohet të jetë e destinuar për Izraelin, ndërsa pjesa tjetër ka për destinacion disa vende të tjera evropiane, përfshirë Poloninë dhe Sllovakinë. Sipas autoriteteve, ngarkesa nuk do të qëndrojë në Slloveni, por do të vazhdojë si tranzit drejt vendeve të tjera të Bashkimit Evropian.
Anija ka kaluar nëpër disa vende, përfshirë Namibinë, Portugalinë dhe Malin e Zi, por është ndaluar të hyjë në disa porte, si në Gjirin Walvis të Namibisë, ku u ndalua hyrja e saj në fund të gushtit. Namibia ndaloi hyrjen e anijes për shkak të qëndrimit të saj mbështetës ndaj popullit palestinez dhe dëshirës për t’i dhënë fund dhunës në Lindjen e Mesme. Ministrja e Drejtësisë e Namibisë, Yvonne Dausab, deklaroi se kjo ndalesë përputhej me politikën e Namibisë ndaj konfliktit izraelito-palestinez, pasi hetimet policore konfirmuan se anija po transportonte materiale shpërthyese të destinuara për Izraelin.
Lundrimi i Kathrin ka qenë i mbushur me polemika dhe tensione ndërkombëtare. Anija, e ndërtuar në vitin 2010 dhe që mban flamurin portugez, filloi itinerarin e saj më 21 korrik nga Vietnami dhe është ndalur në disa vende gjatë rrugës së saj drejt portit slloven të Koprit. Megjithatë, gjatë kësaj kohe, anija ka qëndruar për periudha të gjata në ujërat e Detit Adriatik, pranë brigjeve të Kroacisë dhe Malit të Zi, pa dhënë shenja të qarta se ku do të drejtohej më pas. Autoritetet e Portit të Tivarit në Mal të Zi konfirmuan se nuk kishin marrë njoftim zyrtar për mbërritjen e anijes në portin e tyre, ndonëse ishte paralajmëruar hyrja e saj më 3 tetor.
Ndërkohë, Amnesty International ka bërë thirrje për ndalimin e ankorimit të anijes në portet e Sllovenisë dhe Malit të Zi, duke deklaruar se ngarkesa mund të përdoret për të kryer krime lufte kundër civilëve palestinezë. Ata argumentojnë se e drejta ndërkombëtare humanitare ndalon çdo transferim armësh në konflikte ku ekziston rreziku që ato të përdoren për të shkelur të drejtat humanitare. Amnesty i referohet Traktatit për Tregtinë e Armëve dhe Konventave të Gjenevës, të cilat ndalojnë shtetet që të lejojnë transferimin e armëve në një konflikt të armatosur nëse ekziston një rrezik i qartë për kryerjen e krimeve të luftës.
MV Kathrin është regjistruar në Madeira, Portugali, dhe është në pronësi të kompanisë gjermane Lubeca Marine Germany Gmbh & Co Kg, e cila ka refuzuar të komentojë për këtë çështje. Megjithatë, anija kërkoi zyrtarisht anulimin e regjistrimit të saj në Portugalinë më 27 shtator, duke hequr flamurin portugez, çka e ka bërë të vështirë hyrjen e saj në porte të tjera pa një flamur të ri.
Porti i Koprit, i cili është një nga portet më të mëdha të Sllovenisë dhe një pikë kyçe për transportin në Evropën Qendrore dhe Lindore, pritet të jetë destinacioni i fundit i MV Kathrin, ku ngarkesa do të shkarkohet dhe dërgohet drejt vendeve të tjera evropiane. Sidoqoftë, mbetet e paqartë nëse anija do të lejohet të ankorohet në këtë port, duke qenë se autoritetet sllovene nuk kanë dhënë një njoftim zyrtar për mbërritjen e saj.
Në përfundim, rasti i anijes MV Kathrin reflekton tensionet ndërkombëtare dhe përgjegjësinë ligjore që shtetet kanë në parandalimin e transferimeve të armëve në konflikte të dhunshme. Kërkesat për ndalimin e ankorimit të kësaj anijeje tregojnë një përpjekje të përbashkët për të zbatuar të drejtën ndërkombëtare dhe për të parandaluar përkeqësimin e mëtejshëm të konfliktit izraelito-palestinez./EN