Përgatitja e Kinës për luftë i bën jehonë taktikave Azerbajxhanase, por në një shkallë më të gjerë
Ushtria Çlirimtare Popullore e Kinës ka vite që po përgatitet për një pushtim të mundshëm të Tajvanit, një fakt i njohur në mbarë botën. Kina teston vazhdimisht teknologjitë e saj të reja, duke përfshirë mjetet ajrore pa pilot (UAV) në stërvitjet ushtarake rreth vendit ishullor.Globalisht, numri në rritje i UAV-ve dhe metodave të ndryshme të përdorimit të tij mund të japin disa të dhëna për të ardhmen e kësaj teknologjie. E krijuar nga SHBA dhe Kina, teknologjia e dronëve është përdorur në mënyrë aktive në luftëra dhe konflikte që nga vitet 1990. Përfshirja aktive e Izraelit në fillim të viteve 2000 dhe bashkëpunimi i tij teknologjik me SHBA-në forcoi përdorimin e UAV-ve dhe mjeteve ajrore luftarake pa pilot (UCAV) në Lindjen e Mesme.
Turqia ka bërë investime të rëndësishme teknologjike në zhvillimin e dronëve me kosto efektive dhe efikase gjatë 20 viteve të fundit. Bayraktar TB-2 UCAV-të cilat u përdorën në operacionet në Irakun Verior, Siri dhe Libi-janë blerë gjerësisht nga aleatët e Turqisë dhe kanë treguar cilësinë e teknologjisë turke të dronëve në botë. Modele si Bayraktar TB-2, Akıncı, ANKA dhe Aksungur përdoren në mënyrë aktive nga Forcat e Armatosura Turke dhe u shiten gjithashtu forcave aleate.
Ndikimi i UCAV-ve Bayraktar TB-2 gjatë Luftës së Dytë të Karabakut është i pamohueshëm. Kjo duket nga ftesa e Presidentit Erdogan në festimet e fitores së Azerbajxhanit dhe përfshirja e TB-2 UCAV në paradën e fitores. Pamjet e mjeteve ushtarake armene të shkatërruara në fushën e betejës tregojnë se sa efektive ishte kjo teknologji në luftime. Megjithatë, Lufta e Dytë e Karabakut ka lënë gjurmë në histori edhe me disa incidente që i shpëtuan vëmendjes së strategëve ushtarakë dhe nuk u pasqyruan gjerësisht në media. Azerbajxhani i konvertoi me zgjuarsi aeroplanët sovjetikë të tipit AN-2 për luftime, të cilët fillimisht u përdorën për bujqësi spërkatje gjatë viteve 1950. Sipas imazheve satelitore të paraluftës, më shumë se 60 avionë të tipit AN-2 ishin vendosur në bazën ushtarake Yevlakh. Gjatë konfliktit, kabinat e këtyre avionëve u zëvendësuan me sisteme telekomandë, duke i kthyer ato në UCAV.
Ushtria e Azerbajxhanit i përdori këta avionë të mbushur me bomba si karrem për sistemet armene të mbrojtjes ajrore dhe në sulmet kamikaze. Kjo taktikë e re i bëri sistemet armene të mbrojtjes ajrore pasive në shumë konflikte. Gjatë luftës, ushtria armene raportoi rrëzimin e avionëve të tipit AN-2, por nuk vuri në dukje asnjë nxjerrje pilotësh.
Avionët AN-2 të kontrolluar nga distanca ekspozuan vendndodhjet e sistemeve të mbrojtjes ajrore të angazhuara, duke siguruar mbulim për objektiva më të vlefshëm si Bayraktar TB-2. Numri i reduktuar i platformave AN-2 në të njëjtën bazë ajrore të pasluftës tregon shkallën e përdorimit të tyre. Sipas imazheve satelitore të marra menjëherë pas luftës, vetëm 27 platforma mbetën në bazën ajrore Yevlakh. Koordinatat e sistemeve armene të mbrojtjes ajrore të identifikuara gjatë konfliktit u vunë në shënjestër nga Bayraktar TB-2 të Azerbajxhanit, dronët kamikaze dhe njësitë e artilerisë. Ky stil revolucionar luftarak mund të ketë dhënë një shembull për kombet më të mëdha.
Sipas raporteve aktuale, Kina ende nuk e ka testuar taktikën e re që është frymëzuar nga ushtria e Azerbajxhanit në Luftën e Karabakut. Avionët luftarakë J-6 të vendosur në bazat ajrore pranë Tajvanit japin të dhëna për konfliktin e ardhshëm.
Këta avionë luftarakë, të cilët janë versione të avancuara të MIG-19-ve të prodhimit sovjetik të viteve 1950, ishin avioni kryesor luftarak i Forcave Ajrore Kineze gjatë Luftës së Ftohtë. Të përdorura në mënyrë aktive midis viteve 1960 dhe 1990, këta avionë duket se janë të përgatitur për ripërdorim. Kina vazhdon t'i transformojë këta avionë, që vlerësohet se numërojnë mbi 1000 në inventarin e saj, për një gjeneratë të re të luftës.
Imazhet satelitore tregojnë se mbi 600 avionë J-6 janë vendosur në bazat ajrore pranë Tajvanit. Duke marrë parasysh teknologjinë e vjetëruar të këtyre avionëve, taktika që Kina mund të përdorë në sulmin e ardhshëm bëhet e dukshme. Kabinat e këtyre avionëve janë zëvendësuar me sisteme të telekomandës dhe ata janë gati për luftë nëse do të ketë një sulm në shkallë të gjerë në Tajvan. Avionët e vendosur në bazat ajrore Lontian, Lushan dhe Huaian mund të zhvendosen në aeroportet civile dhe ushtarake më afër Tajvanit në çdo kohë.
Duke pasur parasysh distancën mesatare prej 250 kilometrash midis aeroporteve bregdetare të Kinës dhe Tajvanit, dhe rrezen e sulmit prej 650 kilometrash me tanke të dyfishta, nuk është e vështirë të imagjinohet se sa efektivë mund të jenë avionët J-6. Përgjigja e sistemit të mbrojtjes ajrore të Tajvanit me fokus SHORAD ndaj hyrjes së njëkohshme të mbi 600 avionëve J-6 pa pilot në hapësirën e tij ajrore mbetet e pasigurt. Të aftë për të mashtruar objektivin dhe për të sulmuar sistemin e mbrojtjes ajrore, avionët J-6 përbëjnë një kërcënim të rëndësishëm për Tajvanin. I vetëdijshëm për kërcënimet aktuale, Tajvani urdhëroi raketa shtesë Stinger në 2019 përmes një marrëveshjeje me administratën Trump. Megjithatë, duke marrë parasysh avionët luftarakë të gjeneratës së re të Kinës si J-11 dhe i sistemeve të tjera, parashikimi i rezultatit të një lufte të mundshme ajrore nuk është i vështirë.
Përgatitjet e vazhdueshme të Kinës dhe zhvillimet gjeopolitike në ndryshim të vazhdueshëm na japin të dhëna për konfliktin e pritshëm në Lindjen e Largët. E frymëzuar nga taktikat e përdorura në mënyrë aktive nga Azerbajxhani në Luftën e Dytë të Karabakut, Kina po përgatitet për një luftë në shkallë të gjerë të gjeneratës së re. Nëse SHBA do të ndihmojë aleatin e saj Tajvanin për t'iu kundërvënë këtij stili të ri të luftës, ka të ngjarë të bëhet e dukshme në muajt e ardhshëm.
BURIMI: TRT WORLD