"Do të doja që ai të kisha jetuar për të parë Sirinë e lirë"/Me mijëra marrin pjesë në funeralin e aktivistit sirian, Mazen Hamada
"Ne i dhamë gjakun dhe shpirtin tonë revolucionit," thërrisnin turmat, ndërsa mbanin arkivolin e Mazen el-Hamada nëpër rrugët e Damaskut, të mbështjellë me flamurin jeshil, të bardhë dhe të zi të legjitimuar nga protestuesit në vitin 2011, tani i kudondodhur në qytet, që nga rënia e Bashar Al-Assad. Ndërsa procesioni i varrimit po lëvizte përpara, gjithnjë e më shumë njerëz iu bashkuan. "Mazen është martir," bërtisnin shumë, disa duke qarë. Nëse bota e dinte më parë për shkallën e brutalitetit të regjimit të Asadit kundër popullit të vet, kjo ishte pjesërisht për shkak të Mazen, një aktivist që ishte një kritik i hapur i regjimit.
Të dielën, trupi i tij u gjet në "therrtoren" famëkeqe, burgun Seydnaya në Damask. Kishte shenja të torturave të tmerrshme.
Një mjek që e ekzaminoi atë i tha BBC-së se kishte fraktura, shenja djegie dhe kontuzione në të gjithë trupin e tij, pretendime të vërtetuara nga familja e Mazen.
"Është e pamundur të numërohen plagët në trupin e tij. Fytyra e tij është thyer dhe hunda e tij është thyer," tha motra e tij Lamyaa.
Si protestues që kur filloi kryengritja në Siri në vitin 2011, Mazen Al-Hamada u arrestua dhe u torturua. I liruar në vitin 2013, atij iu dha azil në Holandë. Filloi të fliste hapur për atë çka i nënshtrohej në burg.
Në dokumentarin "Siria's Disappeared" nga Afshar Films, Mazen përshkruan se si u përdhunua, i shtrënguan organet gjenitale dhe se si iu thyen brinjët nga një roje që e qëllonte në gjoks pa pushim. Ndërsa ishte në azil, nipi i Mazen Jad Al-Hamada thotë se ai filloi të vuante nga depresioni i rëndë dhe probleme të tjera të shëndetit mendor. Gjatë kësaj kohe, ai u pa në një video duke pretenduar se po kërcënohej nga anëtarët e pakicës etnike kurde të Sirisë dhe bëri thirrje për dhunë kundër tyre si kundërpërgjigje. Familja e tij thotë se ai nuk ishte mirë mëndërisht në atë kohë.
Në vitin 2020, ai vendosi të kthehej në Siri.
"Qeveria i tha atij se kishte një marrëveshje dhe se ai do të ishte i sigurt. Atij iu tha gjithashtu se familja e tij do të arrestohej dhe vritej nëse ai nuk kthehej," tha Lamyaa.
Ai u arrestua sapo mbërriti në vend. Dhe familja e tij beson se ai u vra pasi kryengritësit pushtuan Hamën javën e kaluar, pak para rënies së regjimit.
"Jam i lumtur që jemi të lirë, por do të doja që ai të kishte jetuar për ta parë. Ai e pagoi çmimin për lirinë tonë," tha Lamyaa.
Historia e Mazen është vetëm një vështrim i vogël i mizorive të kryera nga regjimi i Asadit. Më shumë se 100,000 njerëz u zhdukën nën sundimin e tij, shumica e të cilëve besohet të ken vdekur. Tani familjet e tyre janë në kërkim të trupave të tyre.
Në spitalin e Damaskut, trupat e sjellë nga Seydnaya u vendosën në një morg dhe kur u mbaroi hapësira, të dekompozuarit u mbajtën në një strukturë jashtë në hapësirë. Era e keqe ishte e madhe.
Njërit trup i është prerë koka. Të tjerët mbanin shenja torturash të rënda.
Në një cep kishte një qese plastike me një kafkë dhe kocka njeriu. Familjet po e shikonin për të identifikuar të dashurit e tyre. Trupi i shpërfytyruar i nëntëmbëdhjetë vjeçarit Ahmad Sulltan Eid u identifikua nga nëna dhe vëllai i tij. Nëna e tij gati u rrëzua pasi e pa dhe infermieret e çuan në dhomën e urgjencës.
"Oh djali im, fëmija im, ti ishe vetëm 19 vjeç," vajtoi ajo. “Nuk na ka mbetur më asgjë”.
Vëllai i Ahmedit e mbështeti fytyrën pas një muri dhe qau.
Rreth nesh, njerëzit mbanin lart fotot e njerëzve të dashur që po kërkonin.
"Nuk kam mundur të gjej asgjë. Si mund të gjesh ndonjë gjë nëse shikon nëpër skelete?" tha Mustafa Khair-ul-Inam, një burrë i moshuar që kishte ardhur për të kërkuar dy djemtë e tij Omar dhe Mohammad, të cilët u zhdukën në vitin 2011.
Amhad Masri ndërkohë kishte ardhur duke kërkuar vëllanë e tij Halilin.
"Deri tani nuk na lejohej të pyesnim se ku janë të dashurit tanë, përndryshe do të arrestoheshim. A mund t'i imagjinoni ndjenjat tona? Ata nuk kanë bërë asgjë dhe thjesht janë zhdukur. Ndoshta janë në një varr masiv diku. Të jetosh në një xhungël ishte më mirë se të jetosh në Siri”, tha ai.
Hidhërimi dhe inati – që nuk mund të shpreheshin hapur deri vetëm një javë më parë – po derdheshin.
"Çdo nënë që kërkon djalin e saj duhet të hakmerret kundër Assadit. Putini nuk duhet t'i japë atij strehë. Ai duhet ta kthejë Asadin që ne ta ekzekutojmë në një shesh publik," bërtiti me zë të lartë një grua.
E pyeta motrën e Mazen Lamyaa se çfarë drejtësie donte për vëllain e saj.
"Autorët e krimeve janë arratisur të gjithë. Por unë dua që ata të kthehen në mënyrë që të marrim drejtësi në një gjykatë."/Nga BBC