Stamboll, një prift, një rabin dhe një sheik rreshtohen së bashku kundër Sionizmit
Ky takim përforcoi një të vërtetë themelore. Palestina nuk është vetëm kauza e arabëve, as vetëm e myslimanëve. Është kauza e të gjithë njerëzve të lirë. Është pasqyra në të cilën pasqyrohet karakteri moral i botës. Ata që mbështesin Palestinën qëndrojnë thjesh përkrah humanizmit të tyre; ata që e braktisin e humbasin veten, përpara se ta humbasin ndonjëherë Palestinën...
Nga Adnan Hmidan “Middle East Monitor”
Takimi i Stambollit nuk ishte as i zakonshëm dhe as familjar. Asgjë në të nuk ndihej si një rutinë. Në brigjet e një qyteti, historia e të cilit ende po shkruhet me gjak dhe në ndërgjegje, një prift, një rabin dhe një sheik u mblodhën bashkë jo për të debatuar teologjinë, por për të pohuar një qëndrim të përbashkët moral: kundërshtimin ndaj Sionizmit, refuzimin e gjenocidit dhe rezistencën ndaj përpjekjeve të vazhdueshme për të zhdukur çështjen palestineze.
U ndjeva i nderuar teksa isha midis gati 300 figurave palestineze, arabe dhe ndërkombëtare që u mblodhën nën flamurin e një konference të organizuar nga Institucioni Ndërkombëtar i Jerusalemit dhe partnerët e tij.
Treqind fytyra, treqind jetë, treqind udhëtime të ndryshme. Por të gjitha të udhëhequra nga një busull e përbashkët që tregon drejt Jerusalemit, dhe nga një ndjenjë e përbashkët përgjegjësie ndaj Gazës dhe Palestinës.
Ajo që ndodhi ishte mbresëlënëse në çdo lloj kuptimi. Udhëheqësit fetarë nga tre besimet monoteiste u ulën krah për krah, jo për të debatuar mbi doktrinën, por për të riafirmuar një besëlidhje morale.
Një prift i krishterë që foli për Jerusalemin si ndërgjegjen e vetë besimit; një rabin hebre që e hodhi poshtë publikisht Sionizmin në emër të Judaizmit; dhe një sheik mysliman që mbante besimin e Umetit, si në fjalë ashtu edhe në sjellje.
Së bashku, ata nxorën në pah një të vërtetë që shumë shpesh lihet në errësirë: kjo nuk është një luftë fetare, pavarësisht se si paraqitet shpesh, por një luftë midis drejtësisë dhe një projekti kolonial që e instrumentalizon fenë si një mbulesë.
Pastaj dr.Mohammad Salim Al-Aua lexoi deklaratën përfundimtare në emër të asamblesë. Mesazhi i saj ishte i qartë: një refuzim kategorik i normalizimit; një denoncim i qartë i të gjitha skemave që synojnë likuidimin e çështjes palestineze; dënim i qartë i gjenocidit të vazhdueshëm; dhe një angazhim i vendosur për të kërkuar llogaridhënie përmes rrugëve ligjore, politike dhe mediatike në të gjithë botën.
Kjo nuk ishte një deklaratë simbolike, por një kontratë morale e ripërtërirë - e bërë me vetëdije dhe në dritën e plotë të historisë. Megjithatë, një njeri në sallë qëndroi me mua shumë kohë pasi të tjerët u larguan.
Ai kishte udhëtuar nga Tajlanda Jugore. Udhëtimi i gjatë i kishte lënë shenja lodhje në fytyrë, por sytë i rrezatonin vendosmëri. Ai kishte ardhur për Jerusalemin, për Gazën, për Palestinën, sikur gjeografia të ishte shpërbërë sapo drejtësia u bë destinacioni përfundimtar.
Ai i dëgjoi me vëmendje folësit në konferencë, i pranishëm në çdo lloj kuptimi, sikur Jerusalemi të mos ishte i largët për të, por një trashëgimi. Gjatë një pushimi të shkurtër, mbërriti lajmi se një ciklon shkatërrues kishte goditur vendlindjen e tij, duke shkatërruar shtëpi dhe mjete jetese.
Mesazhet që mbërrinin në telefonin e tij ishte shumë të rënda. Unë, si të tjerët, prisja që ai të kërkonte falje, të largohej menjëherë, të thoshte se populli i tij kishte nevojë për të. Në vend të kësaj, ai qëndroi. Me një buzëqeshje të qetë dhe pak me trishtim, ai tha thjesht: “Edhe Gaza gjendet sot në një ciklon…”.
Në atë moment, u bë e qartë se ai nuk kishte ardhur vetëm; ai e kishte marrë me vete atdheun e tij - dhimbjen, stuhitë dhe pikëllimin e tij. Ai takim, përforcoi një të vërtetë themelore. Palestina nuk është vetëm kauza e arabëve, as vetëm e myslimanëve. Është kauza e të gjithë njerëzve të lirë.
Është pasqyra në të cilën pasqyrohet karakteri moral i botës. Ata që mbështesin Palestinën janë duke shfaqur humanitetin e tyre; ata që e braktisin atë, e humbasin veten përpara se ta humbasin ndonjëherë Palestinën.
Askush në atë sallë, nuk e kishte iluzionin se një konferencë e vetme mund t’i jepte fund një lufte. Apo se një deklaratë e vetme, mund të shpërbëjë në çast një sistem të rrënjosur pushtimi.
Ne e kuptojmë se rruga është e gjatë, se qëndrimet parimore e kanë një kosto dhe se vetëm fjalët nuk e ndalin gjakderdhjen. Por ne besojmë në ndikimin grumbullues që ka çdo lloj nisme sado e vogël qoftë.
Çdo takim, i shton një gur tjetër arkitekturës së ndërgjegjësimit global. Çdo qëndrim publik, e dobëson narrativën sioniste. Çdo akt dëshmie e ndryshon ekuilibrin, ngadalë por në mënyrë të pakthyeshme.
Konferenca të tilla nuk e transformojnë realitetin brenda natës, por ia ndryshojnë drejtimin. Ato nuk i shembin muret me një goditje të vetme, por i rrënojnë ato vazhdimisht, tullë pas tulle.
Ato ndihmojnë në ndërtimin e rrjeteve transnacionale të ndërgjegjes dhe farkëtojnë një gjuhë të përbashkët morale midis feve dhe kulturave, të ankoruara në një parim të qartë: jo gjenocidit, jo pushtimit, jo shtrembërimit të së vërtetës.
Brenda asaj salle, Palestina nuk ishte një çështje abstrakte apo thjesht një pikë diskutimi. Ishte një prani - e ndjerë në çdo fjalim, e pranishme edhe në heshtje midis rreshtave të pjesëmarrësve, dhe që bënte jehonë në pyetjen e pathënë por të nënkuptuar që pasonte çdo ndërhyrje: çfarë duhet të bëjmë më shumë?
Vetëm denoncimi nuk është më i mjaftueshëm. Bota po përballet me një provë morale përcaktuese, dhe neutraliteti është bërë pak më shumë se sa një formë e sjellshme bashkëfajësie.
U largova nga Stambolli me një bindje të ripërtërirë se Gaza nuk qëndron e vetme, edhe kur lihet e izoluar në fushën e betejës. Ka nga ata që e çojnë zërin e saj në sallat e konferencave, e ngrenë imazhin e saj në diskursin publik dhe e ndjejnë gjakun e saj në ndërgjegjen e tyre.
Ka nga ata që kërkojnë llogaridhënie përmes sistemeve ligjore kur politika dështon, dhe që e mbrojnë të vërtetën kur dështojnë narrativat mediatike. Në Stamboll, nuk ishte vetëm një prift, një rabin dhe një sheik që u shfaqën së bashku kundër Sionizmit. Aty u bashkuan ndërgjegjet, u zbeh përçarja dhe u rreshtuan busullat morale. Dhe bota - qoftë edhe vetëm me një pëshpëritje - sinjalizoi se heshtja nuk është më e qëndrueshme. Këto tubime nuk janë as thjesht kënaqësi intelektuale dhe as shfaqje ceremoniale.
Ato janë beteja të një lloji tjetër: beteja mbi rrëfimin, mbi legjitimitetin, mbi kujtesën. Me çdo takim, gurët vazhdojnë të grumbullohen përgjatë një rruge të gjatë - një rrugë që mund të pengohet, të vonohet, madje edhe të përgjaket, por që nuk do të zhduket.