A ka krisje ndërmjet dy "miqve", Bidenit dhe Netaniahut?
Një ditë pasi Netaniahu hodhi poshtë propozimin e SHBA-së rreth zgjidhjes me dy shtete për konfliktin Izrael-Palestinë, Biden aludoi në qëndimin e kryeministrit izraelit ndaj zgjidhjeve të ndryshme me dy shtete, madje edhe ato që do të shohin Palestinën e pavarur, por pa një forcë ushtarake. Presidenti i SHBA Joe Biden ka thënë se krijimi i një shteti të pavarur për palestinezët nuk ishte i pamundur derisa kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu të jetë ende në detyrë dhe se të dy udhëheqësit e kishin diskutuar së bashku këtë çështje.
I pyetur të premten nëse një zgjidhje me dy shtete për konfliktin dhjetravjeçar të Lindjes së Mesme që lind nga pushtimi i Palestinës historike nga Izraeli ishte "i pamundur" ndërsa Netanyahu ishte në detyrë, Biden tha: "Jo, nuk është".
Biden tha se Netaniahu nuk ishte kundër të gjitha zgjidhjeve me dy shtete dhe se kishte një sërë modelesh të mundshme, duke shtuar se disa anëtarë të Kombeve të Bashkuara nuk kanë forca ushtarake.
Më herët të premten, Shtëpia e Bardhë tha se Biden e kishte diskutuar me Netaniahun për nevojën e sovranitetit palestinez të njohur nga Tel Avivi, ndërsa të dy udhëheqësit folën për herë të parë mes tensioneve mbi planet për rezultatet e luftës në Gaza.
"Presidenti ende beson në premtimin dhe mundësinë e një zgjidhjeje me dy shtete" si për izraelitët ashtu edhe për palestinezët, u tha gazetarëve zëdhënësi i Këshillit të Sigurisë Kombëtare të SHBA, John Kirby në një konferencë në Shtëpinë e Bardhë pas telefonatës.
Gjatë bisedës së tij me Netanyahun, Biden "e bëri të qartë bindjen e tij të fortë se zgjidhja me dy shtete është ende rruga e duhur përpara. Dhe ne do të vazhdojmë ta ndjekim nga afër këtë rast."
"Miqtë dhe aleatët e mirë mund të kenë ato lloj diskutimesh të sinqerta dhe të drejtpërdrejta ndaj ky është edhe rasti ynë," shtoi Kirby.
Thirrja erdhi një ditë pasi Netaniahu tha se ai kundërshton implementimin e sovranitetit palestinez të cilin rreth 72 për qind e shteteve anëtare të OKB-së tashmë e njohin, duke thelluar kundërshtitë e Izralelit me mbështetësin kryesor, Uashingtonin, mbi pushtimin e Izraelit dhe atë që vjen pas tij.
Shtetet e Bashkuara i japin Izraelit 3.8 miliardë dollarë në vlerë vjetore ushtarake. Biden i ka kërkuar Kongresit të miratojë një shtesë prej 14 miliardë dollarësh, pjesë e një kërkese gjithëpërfshirëse për financim shtesë të bllokuar në Kongres ndërsa republikanët dhe demokratët negociojnë ndryshimet e politikës së imigracionit.
U diskutua gjithashtu për pengjet e SHBA-së ende në mesin e atyre që mbahen robër nga Hamasi që nga sulmi i 7 tetorit në Izrael, shtoi Kirby.
Rreth përçarjes
Biden dhe Netanyahu folën për herë të fundit më 23 dhjetor dhe heshtja mes tyre që atëherë ka çuar në pyetje të përsëritura rreth një përçarjeje të mundëshme midis dy aleatëve.
Dyshja ka pasur një marrëdhënie të komplikuar në të kaluarën, me presidentin demokrat të SHBA-së vitin e kaluar i bëri presion kryeministrit të ekstremit të djathtë izraelit mbi reformat e diskutueshme gjyqësore.
Por Biden ka qëndruar i paepur materialisht pas Izraelit që nga 7 tetori, madje duke udhëtuar në vend menjëherë pas sulmeve, ku ai përqafoi publikisht Netaniahun, dhe u zotua për mbështetje të plotë të SHBA-së dhe gjithashtu e quajti veten "Zionist".
Tensionet janë shfaqur që atëherë, megjithatë, ndërsa numri i pushtimit izraelit në Gaza është rritur, me Biden që paralajmëroi se Izraeli mund të humbasë mbështetjen për shkak të "bombardimeve pa dallim". Megjithatë, SHBA-ja ka vazhduar të armatos Izraelin deri në dhëmbë dhe ta mbrojë atë nga rezolutat e OKB-së që bëjnë thirrje për armëpushim në Gaza.
Biden e përfundoi telefonatën e tij të tensionuar të fundit me Netaniahun në dhjetor, në mes të një mosmarrëveshjeje mbi të ardhurat jetike nga taksat palestineze të zotëruara nga Izraeli, duke thënë se "kjo bisedë ka përfunduar", raportoi Axios.
Netaniahu tha të enjten se vendi i tij "duhet të ketë kontrollin e sigurisë mbi të gjithë territorin në perëndim të Jordanit [lumit]" dhe se ai ia kishte bërë të qartë këtë "miqve amerikanë" të Izraelit. “Ky është një kusht i domosdoshëm dhe bie ndesh me idenë e sovranitetit (palestinez)”, tha Netaniahu në komentet publike.
Një ditë më parë në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, Zvicër, Sekretari i Shtetit i SHBA Antony Blinken tha se Izraeli nuk do të kishte "siguri të vërtetë" pa një "rrugë drejt një shteti palestinez".
Gjatë një udhëtimi në Lindjen e Mesme javën e kaluar, Blinken u tha autoriteteve izraelite se vendet arabe, përfshirë Arabinë Saudite, ishin të përkushtuara për të ndihmuar në rindërtimin e Gazës dhe për të ndihmuar me qeverisjen e ardhshme palestineze, por vetëm me kusht që Izraeli të hapë rrugën për shtetësinë palestineze.
Netaniahu pohoi të enjten se "një kryeministër në Izrael duhet të jetë në gjendje të thotë jo, madje edhe miqve tanë më të mirë - të thotë jo kur është e nevojshme dhe të thotë po nëse është e mundur".
Nga TRTworld