Unazat e Saturnit po shuhen më shpejt seç pritej dhe po humbasin 10,000 kg material unazor në sekondë
Nëse do t'ju duhej të dallonit Saturnin nga një formacion tjetër kozmik, ndoshta do ta njihnit atë nga vetëm unazat e tij të veçanta. Ato janë unazat më të mëdha dhe më të shndritshme në sistemin tonë diellor. Shtrihen mbi 280,000 kilometra larg nga planeti dhe janë mjaftojnë sa për të akomoduar gjashtë Toka njëra pas tjetrës. Saturni, megjithatë, nuk do të shfaqet gjithmonë kështu. Sepse unazat po zhduken.
Saturni po humbet unazat e tij! Dhe shpejt. Shumë më shpejt, madje, nga sa kishin parashikuar ekspertët më parë. Saturnit tani i ikën 10,000 kg material unazor çdo sekondë. Aq sa për të mbushur një pishinë me madhësi olimpike në gjysmë ore.
Unazat e Saturnit janë tretur dhe rezultati është ky. Unazat e Saturnit janë të përbëra kryesisht nga akulli dhe shkëmbinj. Të cilat bombardohen vazhdimisht: disa nga rrezet UV të Diellit, të tjerat nga meteoroidet e vegjël.
Kur ndodhin këto ndryshime, grimcat e ngrira shkrihen, duke gjeneruar molekula të ngarkuara uji që ndërveprojnë me fushën magnetike të Saturnit përpara se të bien në Saturn dhe të digjen në atmosferën e tij.
Ne kemi ditur për shiun unazor (largimin e materialeve nga unazat e saturnit) që nga vitet 1980, kur anija kozmike e NASA-s Voyager zbuloi shirita enigmatikë dhe të zinj në fushat magnetike të Saturnit. Në atë kohë, ekspertët parashikuan se unazat do të zbrazeshin plotësisht në 300 milionë vjet. Megjithatë, gjetjet nga misioni i mëparshëm Cassini i NASA-s sugjerojnë një këndvështrim më pak optimist. Cassini ishte në gjendje të merrte një vështrim më të qartë të sasisë së pluhurit unazor që derdhej në ekuatorin e Saturnit përpara rënies së tij të vdekjes në vitin 2017. Dhe mësoi se po derdhej më shumë sesa besohej më parë. Me këto gjetje më të mprehta, shkencëtarët vlerësuan se unazave u kishin mbetur vetëm 100 milionë vjet për të mbijetuar. Tani është e vështirë të imagjinohet Saturni pa unaza.
Megjithatë, gjatë gjithë ekzistencës së tij, planeti ishte po aq i zhveshur sa Toka. Ndërsa Saturni e ka origjinën rreth 4.5 miliardë vjet më parë, hulumtimet tregojnë se unazat janë maksimumi vetëm 100-200 milionë vjet të vjetra. Ai është më i ri se disa dinosaurët.
Pra, në retrospektivë, ne ishim mjaft me fat që ishim dëshmitarë të atyre unazave të mrekullueshme. Në fakt, e konsideroj veten shumë me fat. Sepse përpjekjet tona për të hetuar ato unaza na çuan në gjetje shtesë.
Cassini, për shembull, zbuloi një gjurmë akulli dhe gazi që të çonte përsëri në unazën e Saturnit ndërsa eksploronte hënën e Saturnit Enceladus. Enceladus është hëna më e bardhë dhe më reflektuese në sistemin tonë diellor.
Shkencëtarët tani e kuptojnë pse pas ekzaminimit më të afërt të unazës. Rezulton se hëna po lëshon vazhdimisht gaz dhe pluhur./ digitimed.com