Ana e errët e Gylenit. Gyleni dhe xhemati i tij, ashtu sic nuk e keni dëgjuar më parë
Intervistë me njërin nga ish njerëzit më të afërt të Fetullah Gylenit, Latif Erdogan, dhënë për emisionin “Pa Kufij” të kanalit televiziv Al-Jezirah në gusht të 2016.
Intervista u zhvillua nga gazetari i AjJazeerah, Ahmed Mensur.
Pjesa e dytë e intervistës:
Ahmed Mensur: z. Latif mirë se erdhe. Në vitin 1994 filloi një periudhë e rëndësishme për xhematin
e Gylenit, që është themelimi i fondacionit të gazetarëve dhe shkrimtarëve, të cilin e themelove ti, dhe
ishe kryetar i saj për tre vjet. Çfarë qëllimi kishte ky fondacion?
Latif Erdogan: Së pari, unë isha ai që e themelova këtë fondacion, por edhe idenë e kisha po vetë.
Ideja ishte t’i jepnim fund gjendjes së fshehtësisë në të cilën jetonte xhemati dhe t’i paraqiteshim
njerëzve dhe të ofronim shërbime, të cilat ne i kishim ofruar deri në atë kohë, pra deri në 1994.
Veprimtaria që ne kishim ishte në fushën e arsimit, hapnim shkolla dhe universitete. Dhe nga kjo ide
e ngritëm fondacionin, por Gyleni në fillim e refuzoi këtë organizim, pastaj u bind me vështirësi. Gjatë
tre viteve të veprimtarisë u bind se fondacioni ishte i dobishëm për të përçuar mesazhet tona në të
gjitha shtresat e shoqërisë. Fondacioni e bëri të dashur Islamin për njerëzit. Siç e dini gjendja në Turqi
ka qenë e tillë që kur i flisje dikujt për Islamin të shikonte me dyshim dhe me frikë. Ne shkuam tek ata
njerëz dhe i takuam një për një dhe u shpjeguam çështjen tonë dhe krijuam mes nesh marrëdhënie të
afërta.
Ahmed Mensur: Në emër të kujt flisnit, në emër të Gylenit apo të dikujt tjetër? Apo me çfarë emri?
Latif Erdogan: Unë isha kryetar i fondacionit të gazetarëve dhe shkrimtarëve, ndërsa Gyleni ishte
kryetar nderi. Kështu që nuk i paraqiteshim njerëzve me emrin e Gylenit kur flisnim me ta.
Ahmed Mensur: Pra flisnin në emër të fondacionit të gazetarëve dhe shkrimtarëve dhe jo në emër të
xhematit të Gylenit?
Latif Erdogan: Kur themeluam fondacionin dhe e hapëm atë, e paraqitëm Gylenin para shoqërisë si
kryetar nderi i fondacionit, kështu që Gyleni pati ndikim shpirtëror.
Ahmed Mensur: Gyleni a ishte i njohur në shoqërinë turke në atë kohë?
Latif Erdogan: Deri në vitin 1994 Gyleni njihej nga njerëzit që shkonin në xhami.
Ahmed Mensur: Por nuk njihej si lider politik, apo lider i madh në nivel kombëtar?
Latif Erdogan: Ata që nuk shkonin në xhami e njihnin Gylenin si person tepër negativ. Në pjesën
më të madhe të njerëzve ai nuk kishte një imazh të mirë.
Ahmed Mensur: Përse?
Latif Erdogan: Ata mendonin për të se ai donte të kthente fenë dhe sheriatin në Turqi. Ky ishte
imazhi që kishin për të në atë kohë njerëzit që nuk ishin fetar. Kjo gjë ishte e përhapur në atë kohë në
Turqi, për fat të keq. Përmes këtij fondacioni ne përpiqeshim të sqaronim se Islami nuk është diçka e
keqe, se muslimani nuk është një njeri i keq dhe s’ka asgjë për të pasur frikë prej nesh. Dhe këtë e
bënim duke shkuar tek këta njerëz dhe duke folur drejtpërdrejtë me ta.
Ahmed Mensur: Çfarë pamje kishte Islami që ju ofronit njerëzve? Unë nga vëzhgimi që kam pasur
për ju deri në këtë periudhë më rezulton një pamje e mjegullt. Vështrimi juaj për Islamin është në
themel një këndvështrim i mjegullt.
Latif Erdogan: Kjo çështje kishte dy këndvështrime. Në Turqi kishte një grup njerëzish të cilët
etiketoheshin si islamist të ashpër. Ata zakonisht nuk para gjenin pranim të përgjithshëm në shoqëri.
Qasja e dytë ishte se ti mund t’ua paraqitësh Islamin në mënyrë reale të atillë që njerëzit ta duan, nëse
ua shpjegon dhe ua ofron atyre atë në mënyrë të mirë. Ne zgjodhëm të dytën. Këtë metodë e zbatonim
pa asnjë lëshim (fetar).
Ahmed Mensur: Më trego Islamin që u shpjegonit njerëzve në atë kohë?
Latif Erdogan: Islami është fe e fitras (natyrës njerëzore) dhe nuk urdhëron dhe as ndalon për diçka
që nuk i përshtatet natyrës njerëzore dhe për këtë arsye vetë Islami është fe e bukur dhe nuk ka nevojë
që dikush ta zbukuroj. Ne përdornim imazhin e atyre që kishin fobi ndaj Islamit dhe atyre që nuk i
shërbenin atij në mënyrë të saktë. Ndërsa për sa i përket masës së saktësisë apo gabimit të kësaj metode
kjo është temë më vete. Porse për sa i përket realitetit në Turqi kjo metodë ishte e dobishme në atë
kohë. Gabimi që ndodhi më pas qe se Gyleni u përpoq ta paraqiste Islamin për njerëzit përmes
lëshimeve, dhe siç kemi thënë edhe në takimin e shkuar, ai tha se hixhabi është çështje dytësore e
Islamit, më pas u dha leje disa prej ndjekësve të tij të mos falen dhe të konsumojnë pije alkoolike.
Ahmed Mensur: Të mos falen?!
Latif Erdogan: Sigurisht.
Ahmed Mensur: Ai a falej?
Latif Erdogan: Ai falet, por ata që ishin në ushtri dhe polici, në mënyrë që të kamuflonin veten e
tyre, ai u dha fetva që të mos faleshin.
Ahmed Mensur: Unë tani dua të kuptoj prej teje diçka. Xhemati mbeti i fshehtë deri në vitin 1994?
Latif Edrogan: Po.
Ahmed Mensur: Kur themeluat fondacionin e gazetarëve dhe shkrimtarëve, këta gazetarë dhe
shkrimtarë ishin të xhematit, apo nga e gjithë Turqia?
Latif Erdogan: Gazetarët dhe shkrimtarët e xhematit ishin shumë pak në numër. Ne përdorëm një
emër të përgjithshëm, në mënyrë që të inicionim një dialog me gazetarët e tjerë dhe shkrimtarët, si dhe
për t’iu shpjeguar shërbimet që ofronte xhemati për ta.
Ahmed Mensur: A e dinin ata që ky fondacion ishte pjesë e xhematit të fshehtë të Fetullah Gylenit?
Latif Erdogan: Dihej që kishte lidhje me Gylenin dhe e kuptonin këtë gjë.
Ahmed Mensur: Në vitin 1994 ti shkrove biografinë personale të Gylenit.
Latif Erdogan: Unë e shkrova në vitin 1990, por u publikua në vitin 1994 si libër përmes një shtëpie
botuese.
Ahmed Mensur: Çdo njeri që shkruan biografinë e dikujt duhet që patjetër ta shoqërojë atë nga afër
dhe të dëgjoj prej tij detajet të imta të jetës së tij. Fetullah Gyleni a të ka lejuar dhe atë ka treguar detajet
e imta të jetës së tij?
Latif Erdogan: Marrëveshja jonë në fillim qe që unë ta publikoja librin pas vdekjes së
tij, për këtë dhe më përcolli çdo gjë rreth jetës së tij që t’i përfshija në libër. Por ai më
tha se kishte edhe gjëra të cilat ai nuk mi kishte treguar. Kishte tema dhe sekrete për të
cilat nuk foli dhe që do të humbasin bashkë me vdekjen e tij. Por përmes hulumtimit
mblodha informacion rreth personave që kishin qenë pranë Fetullah Gylenit, që nga
koha kur ai ishte fëmijë deri në atë kohë. Këta ishin familjarët e tij të afërt dhe njerëz
që e njihni atë. Madje edhe nënën e tij e kam takuar e kam marrë të dhëna prej saj dhe
nga të tjerët. Këto të dhëna nuk i kam publikuar, por ato i kam në arkivin tim personal
dhe nuk i ka askush tjetër.
Ahmed Mensur: A ke vënë re diçka jonormale në të?
Latif Erdogan: Në fillimet tona ne e kemi parë Gylenin me respekt dhe nderim, ndaj nuk shihnim
asgjë të ligë. Por pas përpjekjes për puçin e parë në Dhjetor të 2013. Fillova t’i rishikojë të gjitha ato
që Gyleni më kishte thënë më parë, në rrugëtimin e jetës së tij dhe në veçanti atë që mund të lexoja
mes rreshtave. Dhe aty gjeta shumë gjëra të liga.
Ahmed Mensur: Çfarë ke lexuar mes rreshtave?
Latif Erdogan: Të dhënat që kam lexuar mes rreshtave i kam publikuar në librin
që kam nxjerrë së fundi “Fytyra e qeshur e djallit, Fetullah Gylen.” Kam sqaruar
në të shumë çështje dhe kam bërë lidhje me ato që ndodhën më pas, të cilat
tashmë janë të qarta e të kuptueshme.
Ahmed Mensur: Cilat janë këto të dhëna më të rëndësishme?
Latif Erdogan: Më e rëndësishmja dhe ajo e cila duhet ta dinë njerëzit sot është se Gyleni ishte agjent
i regjimit laicist dhe i strukturave të tij në Turqi, që kur ka qenë gjashtëmbëdhjetë vjeç. Kjo
marrëdhënie me shtetin më pas ka evoluar derisa ka mbërritur të lidhet me shtetet dhe agjenturat që
mbështesnin regjimin laicist në Turqi, të cilat janë CIA e SHBA dhe MOSAD-i i Izraelit. Kjo është
gjëja më e rëndësishme. Ndërsa çështje tjetër është se Gyleni kishte plan për të marrë nën kontroll
shtetin turk dhe vendosur një regjim të ngjashëm me atë iranian, që u vendos nga Ajetollah Khomeini.
Gyleni fliste vazhdimisht për Khomeinin dhe këtë e kam përjetuar vetë. Ai thoshte se “raporti që kanë
përgatitur shërbimet sekrete turke rreth meje, ndërkohë që unë i shërbeja dijes, mund të shkaktonte
puç nëse do të ishte shpërndarë më pas”. Çështja në këtë rast qëndron në faktin se si raporti, për të
cilin fliste Gyleni, i përgatitur nga shërbimet sekrete ose jo kjo është temë tjetër, por që shërbimet
sekrete turke t’i jepnin mundësi Gylenit të shihte raportin që ishte përgatitur rreth tij dhe këto të dhëna
t’i jepeshin atij, kjo ngre pikëpyetje. Plani i Gylenit ka nisur që kur ai ishte njëzet vjeç për një rend
islam botëror që komandohet nga shërbimet sekrete, ku ai do të ishte kalifi i botës islame. Për këtë
dhe xhemati e ka quajtur “Imami i krijesave”.
Ahmed Mensur: Në një bisedë me zëdhënësin zyrtar të presidencës turke Dr. Ibrahim Kalin, ai tha
se mosmarrëveshja kryesore mes Erdoganit dhe Fetullah Gylenit ka nisur në vitin 2010, kur Gyleni
këmbënguli që të emërohet si kryetar i shërbimit sekret turk një nga njerëzit e tij.
Latif Erdogan: Fetullah Gyleni nuk e ka dashur asnjëherë Rexhep Taip Erdoganin, që nga fillimi.
Arsyeja se pse ai nuk e donte Edoganin ishte i njëjtë me antipatinë që ai kishte për Nexhmendin
Erbakanin, mësuesin e Erdoganit. Gyleni nuk ka pas marrëdhënie të mira me asnjë nga ata që janë
marrë me politikë në emër të Islamit, qoftë drejtpërdrejtë apo përmes botëkuptimit islam. Gjithmonë
marrëdhëniet e mira i kishte me ata që nuk ishin islamik. Duke qenë se presidenti i republikës,
Erdogani, është formuar në shkollën e Nexhmedin Erbakanit, ai ka mbajtur gjithmonë distancë me të.
Gyleni e refuzoi ngritjen e partisë “Drejtësi dhe Zhvillim” (AKP) dhe mbajti qëndrim kundra saj. Nuk
e pranoi atë, por pasi AKP fitoi zgjedhjet Gyleni e pa të domosdoshme që të kishte marrëdhënie me
këtë parti, për ta përdorur për synimet e tij. Dhe kjo ka ndodhur, e ka përdorur atë realisht. Por
mosmarrëveshja nuk nisi në vitin 2010, por Gyleni që në fillim nuk ishte i sinqertë me Erdoganin. Unë
besoj se Rexhep Taip Erdogani është musliman tepër i sinqertë dhe se i hapi rrugën xhematit të Gylenit
dhe e toleroi atë, duke besuar se ata janë një xhemat musliman, ku anëtarët e tij janë njerëz që falin
namazin dhe kryejnë obligimet islame. Por se në një takim që unë pata me presidentin Erdogan ai tha
se ata e kishin mashtruar, por se unë në atë periudhë…
Ahmed Mensur: Ti e ke takuar Rexhep Taip Erdoganin dhe i ke shpjeguar detajet e xhematit nga
brenda?
Latif Erdogan: Jam takuar me të që kur ka qenë kryetar bashkie i Stambollit, por se në atë kohë këto
fakte nuk ishin të qarta. Por se kur çdo gjë u bë e qartë, e informova atë dhe informova edhe krerët e
AKP-së se ambiciet e Gylenit nuk kanë fund.
Ahmed Mensur: E ke takuar që kur ai ishte kryetar bashkie në 1995, por nuk ke folur me të?
Latif Erdogan: Jemi gjendur bashkë në shumë vende, por nuk kemi biseduar me të për këto tema.
Ahmed Mensur: Por le t’i kthehemi jetës personale (të Gylenit). A të ka treguar diçka për të cilën ka
kërkuar nga ty të mos e publikosh më pas?
Latif Erdogan: Që nga fillimi deri në fund nuk ka dashur të publikohet asgjë vetëm se pas vdekjes së
tij. Por pasi ngritëm fondacionin e gazetarëve dhe shkrimtarëve, i thashë se shoqëria duhet të të njoh
mirë dhe kjo fshehtësi nuk mund të vazhdojë. Ai ra dakord, por ne publikuam vetëm 10% të historisë
së jetës së tij personale, nga ato që ai më tregoi.
Ahmed Mensur: Pra ti ke shkruar në libër vetëm 10% të informacionit që ke marrë prej tij? Po 90%?
Latif Erdogan: Të gjitha i kam në arkivin personal, aty kanë mbetur.
Ahmed Mensur: Kur do t’i publikosh?
Latif Erdogan: Publikimi i tyre në këtë kohë nuk ka ndonjë dobi. Gyleni nuk ka më asnjë vlerë apo
pozitë në shoqëri, por nëse dikush dëshiron të njoh përmbajtjen e këtyre të dhënave, mundem t’ia
tregojë.
Ahmed Mensur: A mundet të më japësh vetëm një shembull, të atyre që nuk i ke publikuar, por që
konsiderohen gjëra të rrezikshme, që kanë lidhje me jetëshkrimin e tij?
Latif Erdogan: Të gjitha formacionet sekrete brenda ushtrisë, rendit publik dhe qarqet politike, të
gjitha ndodhen në duart e mia dhe nuk i kam publikuar në asnjë libër.
Ahmed Mensur: A ja ke dhënë shtetit që t’i dijë detajet e saj?
Latif Erdogan: Sigurisht, pas përpjekjes për puç në 17 Dhjetor të 2013. U dhashë atyre çdo gjë. U
jam përgjigjur të gjitha pyetjeve që më kanë bërë.
Ahmed Mensur: A ka ndonjë nga personat që u infiltruan në vitin 1980, 1981, 1985, që të kenë marrë
pjesë në përpjekjen e fundit për puç?
Latif Erdogan: Përpjekja e puçit të fundit që ndodhi ka pjesën e saj ushtarake, atë të rendit dhe atë
civil. Ky është një organizim i kompletuar. Shteti aktual me mundësitë që ka nuk ka mundur të kalojë
në planin civil akoma. Nuk është mundur t’i njohim ata me emër në këtë etapë, sepse mund të ketë
kuadro të rinj që janë bërë pjesë pas kuadrove tanë dhe nuk janë të moshës tonë. Kuadrot e moshës
tonë kanë marrë arratinë të gjithë jashtë Turqisë. Kështu që është e pamundur të ndodhen tani në
administratën shtetërore.
Ahmed Mensur: Ti ke paralajmëruar qeverinë turke në një intervistë televizive të transmetuar nga
kanali “A Haber” (https://www.ahaber.com.tr) në datën 24 Mars të këtij viti 2016, se xhemati i
Gylenit janë duke përgatitur një puç ushtarak. Para puçit me katër muaj ti ke thënë se ata po përgatisin
në puç ushtarak! Nga e more këtë informacion?
Latif Erdogan: Unë e njoh që në origjinë dëshirën e Gylenit për të kapur shtetin, ai nuk e fshihte këtë
gjë dhe fliste për të. Ndërsa për sa i përket puçit; pas përpjekjes së dështuar për puç të 2013, ku ai
përdori gjyqësorin dhe rendin, nuk i ngeli vetëm se forca e ushtrisë. Unë e parandieja se ai do të ngutej
dhe do ta përdorte atë, për këtë dhe paralajmërova rreth këtij hapi, por unë nuk e dija se ai do ta vinte
në jetë këtë në datën 15 Korrik që shkoi.
Ahmed Mensur: Ti gjithashtu the për puçin edhe diçka tjetër, që ndodhi, në të njëjtën intervistë në
Mars. Ti the se edhe pse Erdogani morri në zgjedhje 52%, porse 99% e popullit turk do të vihet krah
tij kundra përpjekjes për puç. Dhe kjo realisht ndodhi po kështu.
Latif Erdogan: Kjo gjë ishte e qartë. Gjithmonë kam pas thënë se Gyleni kishte ndikim brenda
institucioneve shtetërore, por ai nuk kishte ndikim në popull. Kur Erdogani erdhi në pushtet përmes
partisë “Drejtësi dhe Zhvillim” (AKP) ai mori 52% të votave, por nëse e shohim çështjen jashtë sferës
politike vëmë re se popullariteti që ai ka është shumë më i madh, aq sa 90% e popullit qëndroi në krah
të Erdoganit dhe kundra puçit. Madje disa anketime thonë se kjo shifër shkon deri në 95%.
Ahmed Mensur: Numri i të arrestuarve është rreth dhjetë mijë vetë. Kjo është e gjithë struktura e
Gylenit në ushtri dhe në shtet?
Latif Erdogan: Unë besoj se numri i ithtarëve të Gylenit është shumë më i madh sesa ky numër. Unë
e kam paralajmëruar ushtrinë gjithashtu edhe për këtë aspekt dhe mund të them me bindje se 90% e
gjeneralëve të tanishëm i përkasin strukturës paralele.
Ahmed Mensur: Tani! 90 % e gjeneralëve të tanishëm?!
Latif Erdogan: Po, po. Ata tani lëvizin në fshehtësi të plotë. Ata që janë arrestuar janë vetëm ata që
u zbuluan, por se oficerët kur arrijnë në gradën e kolonelit, bëhen përgjegjës dhe përfshihen në
organizatë, ndërsa para se të arrijnë këtë gradë ata nuk e njohin njeri-tjetrin dhe nuk e dinë se janë
përgjegjës. Shumë prej tyre gjatë studimit në akademinë ushtarake shfaqen sikur janë laicist, qemalist,
pra ithtarë të Mustafa Kemal Ataturkut. Kështu që shoshitja e tyre dhe njohja është diçka e vështirë
tani.
Ahmed Mensur: Unë dua të kuptoj se çfarë natyre ka marrëdhënia mes Fetullah Gylenit dhe
laicistëve? Ka qenë aleat me laicistët gjatë gjithë kohës, pastaj bëri aleancë me Erdoganin nga viti 2003
deri në 2010 apo deri në 2013. Çfarë natyre ka marrëdhënia me ta?
Latif Erdogan: Gyleni nuk ka marrëdhënie të sinqerta me asnjë njeri, të gjitha marrëdhëniet ngrihen
mbi interesa dhe përfitime. Gyleni i kushton rëndësi çdo njeriu që mund ta përdorë, dhe kur ai nuk e
përdor dot më, atëherë hiqet sikur nuk e njeh. E gjithë jeta e Gylenit është ndërtuar e tillë. E njëjta gjë
është edhe me ata që janë rreth tij tani. Ai që mund përdoret më tepër, ai është edhe më afër tij sot.
Por pasi e përdor e lë mënjanë dhe e braktisë. I tillë është personaliteti i përgjithshëm i Gylenit. Kjo
është edhe marrëdhënia e tij me të gjithë politikanët që ai ka pasur lidhje me ta.
Ahmed Mensur: A ka përfituar prej teje, duke qenë se ke qenë një nga personat më të aftë për të
mbledhur të ardhura dhe njerëz, dhe pastaj nuk kishte më nevojë për ty? Apo je ti ai që e le atë?
Latif Erdogan: Të gjitha takimet “hime” (mbledhje fondesh) i bënim gjithmonë bashkë. Kam qenë
pjesë e të gjitha takimeve “hime” të para, në të cilat grumbulloheshin donacione, duke folur si zëdhënës
zyrtar. Këto donacione, për aq sa ne dinim, shpenzoheshin në rrugë të Zotit. Por pasi Gyleni shkoi në
SHBA shumë ndryshime ndodhën në këtë çështje. Pas vitit 1999 unë nuk kisha më rol në këtë drejtim,
pra në takimet që bëheshin për mbledhjen e donacioneve.
Ahmed Mensur: Ti tani the se 90% e gjeneralëve dhe kolonelëve janë pasues të xhematit të Fetullah
Gylenit, a do të thotë kjo se Turqia është e rrezikuar me një tjetër grusht shteti?
Latif Erdogan: Gyleni nuk ka për të hequr dorë kurrë nga ideja e puçit. Është e sigurt që kjo përpjekje
për puç ka shkaktuar një kolaps të madh tek ai, por ai nuk heq dorë kurrë nga puçi. Ky puç nuk ka
qenë vetëm ideja dhe planifikimi i Gylenit, por ka qenë i ndihmuar nga SHBA dhe palë të tjera të
huaja. Por unë besoj se SHBA nuk do ta ndihmojë më Gylenin pas kësaj dite dhe dua të theksoj se
nëse Gyleni nuk vjen në Turqi me vullnetin e tij që të gjykohet, SHBA do t’ia dorëzojë atë Turqisë.
Ahmed Mensur: Përse? Çfarë interesi ka SHBA që të dorëzojë një agjent të CIA-s siç ti thua, apo
agjent të MOSAD-it, në Turqi, që të gjykohet dhe të dalë në shesh e vërteta e tyre?!
Latif Erdogan: Duket qartë se SHBA i ka përfunduar synimet e saj me përdorimin e Gylenit, dhe ai
tashmë është kartë e djegur dhe nuk ka më asnjë vlerë në përdorimin e tij. SHBA e kupton se mos
dorëzimi i Gylenit do ta vendosë në probleme të panevojshme me qeverinë turke, kështu që në fund
do të vlerësojë të jetë në krah të shtetit turk dhe jo në krah të një organizate kundrejt një shteti të fortë
dhe kjo nisur nga marrëdhëniet me interes reciprok.
Ahmed Mensur: Ministri i drejtësisë turke tha se SHBA ndoshta mund ta lejojë Gylenin të marrë
arratinë në ndonjë shtet me të cilin Turqia nuk ka marrëveshje ekstradimi të kriminelëve, në mënyrë
që SHBA të shmang presionin turk.
Latif Erdogan: Unë nuk mendoj se Gyleni do të shkojë në një shtet tjetër jashtë SHBA, sepse nuk
ka ndonjë shtet tjetër të sigurt për të veç Turqisë, për këtë dhe ai nuk ka për të pranuar të shkojë në
një shtet tjetër. Kështu që nëse detyrohet të largohet nga SHBA ai do të vijë në Turqi.
Ahmed Mensur: Unë dhe teleshikuesit duam të dimë se pse Gyleni shkoi në SHBA dhe ka qëndruar
atje që nga viti 1999 e deri më sot?
Latif Erdogan: Ashtu siç e dinë të gjithë ka pasur një organizatë terroriste në Turqi, me emrin Partia
e Punëtorëve të Kurdistanit (PKK). Ai që qëndronte në krye të kësaj partie qe Abdullah Oçalani, i cili
ju dorëzua Turqisë. Dhe kundrejt dorëzimit të tij në vitin 1999 u dorëzua Gyleni në SHBA, e dërguan
forcat ushtarake të Turqisë.
Ahmed Mensur: Gyleni shkoi në SHBA me dëshirën e tij të lirë?
Latif Erdogan: Jo nuk ka shkuar me dëshirën e tij të lirë.
Ahmed Mensur: Përse?
Latif Erdogan: Është dërguar në SHBA me pahir, në mënyrë që ta kenë atë nën kontroll dhe çfarë ai
bën, duke e dirigjuar prej andej. Kjo është ajo që ka ndodhur. P.sh. të gjitha shkollat që ka hapur
Gyleni, qofshin këto brenda SHBA apo nëpër botë, nuk janë gjë tjetër vetëm se mbulesë për CIA-n
dhe punët e saj. P.sh. të gjithë mësuesit e anglishtes nëpër këto shkolla nuk janë gjë tjetër vetëm se
agjentë të CIA-s.
Ahmed Mensur: Fetullah Gylen është shprehur në një intervistë të publikuar në NewYork Times se
shkollat e tij janë të shpërndara në 145 shtete! Ne duam të kuptojmë se çfarë është ky njeri që arrin të
depërtojë në 145 shtete dhe të hap në to shkolla?
Latif Erdogan: Përhapja e shkollave të xhematit në mbarë botën është bërë e mundur përmes
lehtësimeve të CIA-s. Gyleni nuk e ka pasur të mundur të shkojë në të gjitha këto vende dhe t’i hap
vetë ato. SHBA e ka mbështetur në hapjen e shkollave, sidomos në vendet e Azisë së mesme, në vende
muslimane, në mënyrë që të jenë mbulesa për tu përballur me Rusinë. Kjo edhe për faktin se nuk e ka
qenë e mundur për SHBA që të depërtojë në këto vende në mënyrë të drejtpërdrejtë, kështu që futi
në lojë etninë turke përmes Gylenit, xhematit dhe shkollave të tij. Gyleni i ofroi përmes shkollave dhe
ithtarëve të tij pika mbështetje dhe përqendrimi për SHBA dhe aktivitet e CIA-s.
Ahmed Mensur: Pra ti do të thuash se 145 shtete në të cilat Fetullah Gyleni ka shkolla, siç ka thënë
ai për NewYork Times-in, janë mbulesë për CIA-n, e cila vepron përmes këtyre shkollave, sidomos
në shtete në të cilat ajo nuk depërton dot drejtpërdrejtë?
Latif Erdogan: Po, po, kjo është.
Ahmed Mensur: Fetullah Gyleni ka shumë shkolla në vendet arabe.
Latif Erdogan: Për sa i përket botës islame CIA i ka ngarkuar xhematit të Gylenit të mbikëqyrë të
gjitha lëvizjet islame në këto vende, përmes shkollave që ata kanë hapur në këto shtete. Sigurisht këto
shkolla shërbejnë si mbulesë për të mbikëqyrur lëvizjet islame në këto vende. Duke qenë se shumica
e lëvizjeve islame besojnë se xhemati i Gylenit është një xhemat i sinqertë, kështu që ata bashkëpunojnë
me ta duke iu hapur dhe treguar atyre çdo sekret, të cilat shkojnë si informacion direkt tek CIA. SHBA
punon në dy drejtime, në njërën anë mbështet xhematin e Gylenit, duke dhënë kështu si model një
islam të qytetëruar dhe të suksesshëm, përmes aktiviteteve që ata bëjnë, duke sabotuar aktivitetet e
xhematëve të tjera dhe në anën tjetër mbikëqyrin të gjitha aktivitetet dhe lëvizjet që kryejnë xhematet
e tjera islame.
Ahmed Mensur: Kurrikulat e këtyre shkollave nuk janë kurrikula islame?
Latif Erdogan: Sigurisht as që ekziston ndonjë kurrikul islame në asnjërën prej tyre.
Ahmed Mensur: Kanë kurrikula laike të zakonshme?
Latif Erdogan: Sigurisht, në Turqi dhe kudo tjetër zbatohen kurrikulat e veçanta që kanë ato shtete.
Ahmed Mensur: Ti e ke vizituar Fetullah Gylanin në Pensilvani, aty ku ai rri?
Latif Erdogan: Po, kam shkuar shpesh herë.
Ahmed Mensur: A mund të na e përshkruash vendin në të cilin ai rri?
Latif Erdogan: Në fillim kur shkoja për vizitë tek ai, nuk ishte ky kompleks që është tani dhe që i
ngjan një pallati. Nuk kishte përfunduar ndërtimi i tij. Vizita e fundit që i kam bërë ka qenë para dhjetë
vjetësh. Aty kishte disa shtëpi dykatëshe për mysafirët që vinin nga shtete të ndryshme dhe Gyleni
jetonte në njërën prej tyre.
Ahmed Mensur: Pse nuk është martuar Fetullah Gyleni deri më sot?
Latif Erdogan: Ai i përgjigjet kësaj pyetje në mënyra të ndryshme. Ai thotë se një herë pati vendosur
të martohej, por një shoku i tij erdhi papritur në sabah dhe i tha atij se “Profeti (alejhi salatu ue selam)
erdhi në ëndërr dhe i tha: “Nëse Fetullah Gyleni martohet, atëherë ai do të vdes papritur. Dhe i
Dërguari i Allahut nuk do të jetë në xhenazen e tij.” Por unë e di se shkaku ndoshta qëndron te fakti
se ai vuan që në vegjëli nga kruajtja e trupit, duke e bërë trupin e tij delikat nga kruajtja që i shkaktohet,
nga gjunjët deri në kërthizë, siç thotë ai vetë. Kështu që mund të jetë ky ndoshta shkaku. Shkaku i
fundit mund të jetë fakti se ai imiton Said Nursiun, të cilin ai e ka ndjekur si model në fillimet e tij,
sepse Nursi nuk u martua. Ndoshta mund të ketë shkaqe të tjera më të forta.
Ahmed Mensur: A është e vërtetë se disa prej ndjekës të tij kanë përhapur idenë se ai është Mehdiu
i pritur, dhe se nuk i lejohet Mendiut të martohet? Kështu thonë?!
Latif Erdogan: Nuk e thonë drejtpërdrejtë se Gyleni është Mehdiu i pritur, por ndjekësit e tij thonë
se ai është Mesia. Kështu që ka mundësi që çështja ka lidhje me këtë.
Ahmed Mensur: Ti në vizitat e shumta që i ke bërë atij në SHBA, a ishte Fetullah Gyleni po i njëjti
person që ti ke njohur për gjatë tridhjetë vjetëve?
Latif Erdogan: Njerëzit që shkojnë dhe vijnë tek ai janë të ndryshëm…
Ahmed Mensur: Cilat janë ndryshimet më të rëndësishme që ke parë?
Latif Erdogan: Ai takohet me shumë njerëz jashtë xhematit, prej tyre edhe përgjegjës amerikanë për
Turqinë, dhe në veçanti ata që janë përgjegjës për Turqinë dhe punojnë në institucionet shtetërore
amerikane. Siç janë p.sh. përgjegjës nga departamenti i punëve të jashtme, e nga CIA.
Ahmed Mensur: Ata vijnë tek shtëpia e tij?!
Latif Erdogan: Ai shkonte tek ata. Ai ma ka thënë vetë këtë gjë. Ai shkon çdo muaj dhe u jep raport
mujor.
Ahmed Mensur: Çfarë të ka thënë ty ekzaktësisht?
Latif Erdogan: Po më ankohej se ishte shqetësuar dhe më tha se ishte i detyruar të shkonte çdo muaj
në zyrat e CIA-s, të jepte raporte apo të bënte deklarime ndonjëherë, para personi kalama që ishte 22
vjeç apo 23 vjeç.
Ahmed Mensur: Pra ai ishte rekrutuar nga CIA dhe ka qenë i detyruar të jepte raporte për ta, dhe
ndjehej i fyer nga kjo, që ai t’i jepte raportin një funksionari të CIA-s që ishte 20 apo 23 vjeç?!
Latif Erdogan: Forca që e mban të kapur Fetullah Gylenin në SHBA, nuk e mban të izoluar thjesht
që të rri kot. Ata i dhanë leje që të qëndroj aty me qëllim që ai të ishte nën vasalitetin e drejtpërdrejtë
të tyre. Kjo është bërë për këto ngjarje që po ndodhin këto ditë, parapërgatitje për puçin e fundit, qoftë
ai që ndodhi në Dhjetor të 2013 apo edhe përpjekja e fundit ushtarake e grushtit të shtetit, që dështoi.
Gyleni nuk ka dhënë llogari dhe nuk është arrestuar në SHBA, për shkak të tradhtive që ndodhin tani
në Turqi.
Ahmed Mensur: A i japin leje çdo njeriu që ta vizitojë atë?
Latif Erdogan: Nuk e di gjendjen tani, por mua më kujtohet se kur bënim kërkesë për vizë në
ambasadën e SHBA dhe tregonim se qëllimi ishte vizita e Fetullah Gylenit, kjo mjaftonte për të marrë
vizën për në SHBA.
Ahmed Mensur: Këtu në Turqi kjo?!
Latif Erdogan: Po në Turqi.
Ahmed Mensur: Kur more vizën për në SHBA u the atyre se po shkon për të vizituar Fetullah
Gylenin?
Latif Erdogan: Po, natyrisht ua thashë atyre qartë këtë gjë dhe ata më dhanë një vizë dhjetë vjeçare.
Ahmed Mensur: Me këtë vizë dhjetë vjeçare ti ke shkuar shpesh herë te Gyleni dhe nuk je ndaluar
asnjëherë, por ndërkohë në vitin 2006 kur ti ishe duke shkuar për të vizituar Gylenin tu anulua viza
ndërkohë që ti ishe në ajër, pasi tu dha leje për udhëtim.
Latif Erdogan: U kapa dhe u izolova dhe nuk dija se çfarë po ndodhte në Turqi. Unë mendoja se
nëse ne mund ta kthenim Gylenin në Turqi çdo gjë do të bëhej mirë. Kam biseduar disa herë me të
në telefon rreth çështjes së kthimit të tij në Turqi. E kam bërë këtë edhe pse e dija që telefoni im
përgjohej. Pastaj mendova të përdor autoritetin tim që ta bind të kthehet në Turqi duke shkuar vetë
tek Gyleni në SHBA dhe ta bindja të kthehej. Por pasi përfundova procedurat e udhëtimit dhe kur
avioni ishte rrugës për në SHBA, autoritet amerikane më anuluan vizën ndërkohë që unë isha në ajër.
Kur mbërrita më akuzuan se kisha lidhje me terrorizmin! Pastaj më izoluan në aeroport një natë dhe
pastaj më kthyen ditën tjetër në Turqi dhe refuzuan të më japin viza të tjera për në SHBA.
Ahmed Mensur: A e more vesh se kush qëndronte pas anulimit të vizës?
Latif Erdogan: Kur më kthyen ditën tjetër, qëllova që takova rastësisht në të njëjtin avion Mustafa
Jeshil, i cili ka qenë kryetar i fondacionit të gazetarëve dhe shkrimtarëve dhe po kthehej nga vizita që
i kishte bërë Gylenit.
Ahmed Mensur: Kush është ai?
Latif Erdogan: Mustafa Jeshil. E lajmërova se ai që e ka bërë këtë veprim është prej xhematit. Mustafa
Jeshili është ai që drejtoi fondacionin e gazetarëve dhe shkrimtarëve pas meje. Kam folur për
fondacionin në takimin e shkuar.
Ahmed Mensur: Përse e anuluan vizën tënde?
Latif Erdogan: Ka pasur një grup që kontrollonte punët e xhematit këtu dhe nuk donte që Gyleni të
kthehej në Turqi. Ata i informuar organet e rendit, edhe pse se unë nuk kam lidhje me terrorizmin dhe
e gjitha kjo ishte një gënjeshtër.
Ahmed Mensur: A ishte ai i gatshëm të kthehej? E ftoi Erdogani disa herë që ai të kthehej në Turqi,
por ai refuzoi të kthehej. Përse refuzonte të kthehej në Turqi?
Latif Erdogan: Ai mendonte shpesh për kthimin në Turqi, aq sa kishte përgatitur disa herë edhe
valixhet për të kthyer në Turqi, por nuk e lanë të kthehet.
Ahmed Mensur: Amerikanët apo xhemati?
Latif Erdogan: Amerikanët nuk e lejuan, po kështu edhe disa prej njerëzve të tyre këtu nuk e lejuan.
Një herë që vendosi me vendosmëri të kthehej, i nxorën disa regjistrime dhe ia publikuan në një kanal
televiziv dhe ia përdorën si argument kundër tij si krime. Kështu që u pengua kthimi tij dhe nuk arriti
të kthehet.
Ahmed Mensur: Çfarë kishte në këto regjistrime? Çfarë përmbajtje kishte në to?
Latif Erdogan: Këto kaseta u regjistruan në mënyrë të fshehtë ndërkohë që Gyleni fliste për mënyrën
e depërtimit të tij në shtet. Por ato ranë në duart të shtetit dhe u publikuan.
Ahmed Mensur: Pra ai kur shkoi në SHBA nuk kishte ndërmend të qëndronte atje?
Latif Erdogan: Kjo është ajo që thoshte ai. Aq sa ai thoshte se e shkurtonte namazin si udhëtar, sepse
mund të kthehej në Turqi në çdo moment.
Ahmed Mensur: Prej teje po kuptoj tani se Gyleni, jeta e tij prej moshës gjashtëmbëdhjetë vjeçare ka
qenë nën pushtetin e shërbimeve sekrete turke nën regjimin e shtetit laicist dhe ishin ata që e krijuan
dhe e drejtuan dhe përgatitën të gjitha këto skenarë. Pas kësaj atë e kapi CIA dhe MOSAD-i dhe lidhën
marrëdhënie me të, sipas atyre që ti tregove. Ushtarakët e dërguan në SHBA dhe SHBA e përdori atë,
përmes organizmit të fortë sekret që ai ka ngritur brenda shtetit, për të infiltruar në shtetin turk.
Latif Erdogan: Sigurisht çështja nuk është e kufizuar vetëm tek Turqia për këtë gjë. Gyleni është
përgatitur për të qenë bela për të gjithë botën islame. Përmes tij kishin planifikuar të ngrinin një kalifat
islam sipas modelit të Vatikanit, të lidhur me SHBA dhe Gyleni të ishte kalifi i pritur. Turqia ishte
vendi ku do të niste kjo gjë, sipas planit. Më pas e gjithë bota islame do të përfshihej që të ishte nën
kontroll. Ky ishte plani i tyre.
Ahmed Mensur: A do të thotë kjo se puçi i dështuar që ndodhi në Turqi ka pasur si qëllim edhe
shtete të tjera përtej Turqisë për të përfshirë gjithë rajonin?
Latif Erdogan: Po gjithë botën islame.
Ahmed Mensur: A është e vërtetë se ishte përgatitur kthimi i Fetullah Gylenit si kthimi i Khomeinit
në Iran, nëse puçi do të kishte sukses?
Latif Erdogan: Të gjitha përgatitjet shkonin drejt kësaj rruge. Por edhe xhemati gjithashtu, siç kam
dëgjuar më pas nga disa të afërt me të, po përgatitej për kthimin e Gylenit duke mbledhur tre milion
veta për ta pritur atë në aeroport. Gyleni më ka pas thënë vetë, pas puçit që bëri Khomeini, se atë ditë
që do të bëhen një milion njerëz, të gatshëm për ta pritur atë në aeroport, siç u prit Khomeini, atë
ditë ne do të ngrihemi për të bërë puç.
Ahmed Mensur: Dua të të pyes diçka. Grupet masone dhe ato sekrete kanë një mënyrë sesi njihen
mes tyre, përmes mënyrës së përshëndetjes dhe fjalëve. Xhemati i Gyleni ka një metodë sekrete me të
cilën ata njihen mes tyre në vende të ndryshme?
Latif Erdogan: Nuk ka ndonjë ritual të veçantë për tu njohur mes tyre, por të gjithë e kanë mundësinë
të njohin njeri-tjetrin përmes fjalëve dhe mënyrës së sjelljes së tyre. Por në nivelet e larta, pjesa e
xhematit që i kanë dhënë besën Gylenit drejtpërdrejtë dhe janë betuar para tij, ata e njohin njeri-tjetrin,
sepse punojnë brenda një rrethi tepër të vogël.
Ahmed Mensur: Sa është numri i atyre që i kanë dhënë besën Gylenit, përafërsisht?
Latif Erdogan: Unë nuk e kam të mundur të di numrin e tyre tani, sepse besa u vendos më pas dhe
u përhap shumë, sidomos në ushtri, polici dhe në gjyqësor. Ata janë përfshirë në mënyrë të veçantë
dhe të gjithë ata kanë dhënë besën duke u betuar, në veçanti ata që kryen puçin.
Ahmed Mensur: Çfarë përmbajtje ka ky betim i rëndë?
Latif Erdogan: Betohen se do t’i qëndrojnë besnik Gylenit. Betohen edhe me divorc të përhershëm
të gruas së tyre, nëse tradhtojnë Gylenin. Ai i detyron të betohen duke vënë si garanci divorcin e gruas.
Ahmed Mensur: Po ai që kundërshton apo del nga xhemati si puna jote, a përballet me ndonjë
ndëshkim?
Latif Erdogan: Po ka ndëshkim psikik. Të gjithë ata që njeh të mohojnë dhe ndërpresin të gjitha
lidhjet me ty. Familjet ndahen përmes divorcit. Nëse gruaja është pjesëtare e xhematit ose pranë
Gylenit, i vjen urdhri që të ndahet nga burri i saj menjëherë. Kam shokë që e kanë përjetuar këtë
përvojë të hidhur. Edhe unë personalisht i kërkova gruas time që ajo të kërkojë divorcin, por ajo
refuzoi. Për këtë arsye familja ime vazhdon të jetë e qëndrueshme, shyqyr Zotit. Ata gjithashtu
ushtrojnë presione psikike ndaj njeriut përmes njohjes që kanë me familjen e tij.
Ahmed Mensur: Si janë këto presione? Na jep një shembull nga vetja jote, për presionet me të cilat
u përballe ti, ndërkohë që ti ke qenë një nga njerëzit më të afërt me Fetullah Gylenin?
Latif Erdogan: Gyleni më habiti papritur, para se të shkoja në SHBA, kur më tha se xhemati po të
përgjon që prej pesëmbëdhjetë vjetësh. Që nga ajo kohë e deri tani kanë kaluar tridhjetë e dy vjet, që
ata më përgjojnë telefonat dhe shtëpinë. Kjo është ajo që ai më tha mua, si një lloj presioni…
Ahmed Mensur: Ty ta ka bërë këtë?!
Latif Erdogan: Po ndaj meje dhe familjes time. Ata përgjonin telefonin tim dhe të shtëpisë time.
Ahmed Mensur: Pra ti ishte zëvendësi i tij dhe ai të përgjonte ty?! Kërkonte nga agjentë të tjerë apo
nga anëtarë të tjerë që të spiunonin ty?!
Latif Erdogan: Sigurisht, sigurisht.
Ahmed Mensur: Dhe ata ia dërgonin atij këto informacione?
Latif Erdogan: Ai më dha një justifikim për këtë gjë duke më thënë se unë isha nga të parët brenda
xhematit dhe “nuk të lejohen ty të bësh gabime, kështu që unë të përgjoj ty në mënyrë që nëse shoh
se ti ke rënë në gabime të tërheq vëmendjen”. Kur fillova ta kundërshtoj publikisht, pas përpjekjes për
puç në 17 Dhjetor, filloi të bënte presion të drejtpërdrejtë ndaj familjes time. Ai dërgoi një grup grash
të xhematit që t’i bënin presion gruas time që ajo të kërkonte të ndahej prej meje. Por gruaja ime
refuzoi dhe kjo më mundësoi të ruaj familjen time.
Ahmed Mensur: Unë dua të të pyes gjithashtu për një pyetje të rëndësishme. Si është e mundur që ai
i kontrollon njerëzit dhe i transformon në gati skllevër të tij dhe të organizatës?
Latif Erdogan: Ata i marrin që kur janë fëmijë, mes moshës 12 dhe 13 vjeç. Pasi i marrin në këtë
moshë Gyleni atyre iu paraqitet si një njeri i madh edhe përmes asaj që thashë më parë, se Gyleni flet
me Allahun. Kjo për një fëmijë të vogël është diçka e madhe dhe e jashtëzakonshme. Nëse fëmija e
beson këtë, atëherë ai lidhet me të në një lidhje prindërore të përhershme. Këto kuadro janë ata që u
hapet rruga të ecin përpara duke u ngritur në gradë brenda xhematit. Po ashtu ata ndihmohen të arrijnë
vende pune të veçanta. Ndërsa ata që i japin besën Gylenit pa u betuar, nuk mund të arrijnë nivele të
larta brenda xhematit, apo të ndihmohen të arrijnë pozicione të larta në shtet.
Ahmed Mensur: Ti ke thënë në një intervistë televizive se ata kontrollojnë më shumë se 90 % të
pozicioneve kryesore drejtuese në arsim. Raporte të shumta thonë se ata zgjodhën shkollat për të
rekrutuar, planifikuar dhe vënën nën kontroll shtetin dhe se ata u jepnin provimet dhe përgjigjet
nxënësve të tyre, që të ishin më superior. Sa të sakta janë këto të dhëna?
Latif Erdogan: Sigurisht çështja se ata vidhnin pyetjet e provimeve, unë e kam dëgjuar më pas, pasi
kjo doli nëpër media. Nëse do ta kisha dëgjuar më parë do ta kundërshtoja diçka të tillë që në atë kohë.
Nuk mund ta pranoja këtë padrejtësi. Më kujtohet se kur unë pyeta për sekretin e suksesit të nxënësve
tanë, më thanë se mësuesit punojnë shumë dhe merren individualisht me nxënësit dhe për këtë arsye
nxënësit tanë ishin superior. Kështu i përgjigjeshin pyetjeve të mia. Por ka gjithashtu edhe kuadro nga
pjesëtarë të xhematit që punojnë në shkollat shtetërore, sepse ata filluan të depërtojnë edhe në shkollat
shtetërore, në arsim dhe edukim, që nga viti 1974. Më kujtohet se kur pyeta, para njëzet vjetësh,shokun
përgjegjës për arsimin brenda xhematit, për numrin e mësuesve që janë anëtarët tanë dhe gjenden në
sistemin arsimor dhe edukativ, më përmendi një numër të ngjashëm mësuesish me numrin e atyre që
tani janë larguar nga ministria. Ata kanë mundur të ruajnë të njëjtin numër deri tani, dhe kjo do të
thotë se arsimi dhe edukimi nuk është pastruar ende plotësisht nga përkrahësit e Gylenit, deri më tani.
Ahmed Mensur: Si e shesh të ardhmen e Turqisë tani?
Latif Erdogan: Turqia ka mundur të kapërcejë probleme të mëdha, dhe kjo ka qenë tepër e vështirë.
Nëse shteti dhe në krye të tij Rexhep Taip Erdogan, këmbëngulin të filtrojnë shtetin nga anëtarët
xhematit, Turqia do të ketë sukses, nëse e bënë këtë gjë. Por kjo gjë kërkon një periudhë kohe prej tre
deri në pesë vjet dhe pas kësaj ne mund të themi se kemi arritur në një breg të sigurt. Porse situata e
Turqisë tani është e vështirë, sepse ne na duhet të ndërtojmë shtetin nga e para. Kuadrot që largohen
duhet të zëvendësohen me të rinj në po të njëjtat vende. Krimi më i madh që ka bërë xhemati i Gylenit
është se ata vunë nën kontroll pozicionet e larta dhe penguan të tjerët që të arrinin në këto pozita,
duke luftuar të tjerët që të arrinin në to. Prandaj dhe neve tani na duhet të kërkojmë persona të
specializuar, të gatshëm për këtë pozicione pune. Kur të kemi sukses në këtë çështje mund të themi
se kemi mbërritur në një breg të sigurt.
Ahmed Mensur: z. Latif Erdogan, biograf personal i Fetullah Gylenit dhe shoku i tij i rrugës për
dyzet vjet, të falënderoj shumë, ashtu siç ju falënderoj edhe ju teleshikues për vëmendjen tuaj, duke
shpresuar se ju kemi paraqitur një panoramë rreth këtij xhemati enigmatik dhe këtij personi enigmatik
Fetullah Gylen.
Burimi: https://www.youtube.com/watch?v=DwuWFOXHD_w (Aug 18, 2016)